اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
عوامل وحدت،وحدت بین مسلمین،وحدت بین مسلمانان،وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ،وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا،وَلاَ تَفَرَّقُوا،وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُوا،واعتصموا بحبل الله،واعتصموا بحبل الله جمیعا،واعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا
عوامل وحدت (وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُوا)
از مهم ترین برنامه های اسلام ایجاد وحدت میان مسلمانان است. از این رو قرآن کریم همه افراد را به وحدت و یگانگی و انسجام دعوت کرده و از اختلاف و تفرقه بر حذر داشته است. وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْF [1]؛ و همگی به ریسمان خدا ] قرآن، اسلام، و هر گونه وسیله وحدت[چنگ بزنید و پراکنده نشوید.»
برخی به اختلاف و تفرقه دامن می زنند؛ حتی تحت عنوان ساختن مسجد؛ مانند ساختن مسجد ضرار توسط گروهی از منافقان در شهر مدینه. خداوند متعال چنین افرادی را نکوهش نموده و به پیامبر دستور می دهد هرگز در مسجد آنها نماز نخوان. وَالَّذِینَ اتَّخَذُواْ مَسْجِداً ضِرَاراً وَکُفْراً وَتَفْرِیقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنِینَ وَإِرْصَاداً لِّمَنْ حَارَبَ اللّهَ وَرَسُولَهُ مِن قَبْلُ وَلَیَحْلِفَنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلاَّ الْحُسْنَی وَاللّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ *لاَ تَقُمْ فِیهِ أَبَداًF [2]؛ گروهی دیگر از آنها کسانی هستند که مسجدی ساختند برای زیان رساندن به مسلمانان، و تقویت (کفر) و تفرقه افکنی میان مؤمنان و کمینگاه برای کسانی که از پیش، با خدا و پیامبرش مبارزه کرده بودند؛ آنها سوگند یاد می کنند که جز نیکی (و خدمت)، نظری نداشته ایم. اما خداوند گواهی می دهد که آنها دروغگو هستند، هرگز در آن مسجد به عبادت نایست!
در نکوهش اهل اختلاف در دین همین بس که خداوند به پیامبر اکرم صل الله علیه و آله وسلم می فرماید: تو هیچ رابطه ای با اینها نداری. إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَکَانُواْ شِیَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِی شَیْءٍF [3] ؛ «کسانی که آیین خود را پراکنده ساختند، و به دسته ها (و مذاهب مختلف) تقسیم شدند، تو هیچ گونه رابطه ای با آنها نداری».
و موضوع تفرقه انگیزی را شیوه و راه و رسم طاغوتیان معرفی می کند. إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِی الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِیَع [4]؛ «همانا فرعون در زمین طغیان نمود و اهل آن را به گروه های مختلفی تقسیم نمود». قرآن کریم موضوع اختلاف میان مسلمانان را یکی از انواع عذابهای خداوند می شمارد. قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَی أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِکُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَع [5]؛ بگو: او قادر است که از بالا یا زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد یا بصورت دسته های پراکنده شما را با هم بیامیزد.
نکته مهم آن است که بدانیم عوامل ایجاد وحدت چیست.
عوامل وحدت
1. ایمان به خداوند و اطاعت
قرآن کریم می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید. اطاعت کنید خدا و پیامبر و أولِی الأمْر را و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر واگذارید (و از آنها داوری بطلبید)؛ اگر به خدا و قیامت اعتقاد و ایمان دارید.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیل [6]؛
2. توجه به مشترکات
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَی کَلَمَةٍ سَوَاء بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَF [7]؛ بگو ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است؛ که جز خداوند یگانه را نپرستیم...
3. حضور در مسجد و جماعت
قرآن کریم می فرماید: وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ وَارْکَعُواْ مَعَ الرَّاکِعِینَ [8] ؛ و نماز را به پا دارید؛ و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید.
حضور در نماز جماعت ]با آداب، ارکان و اهمیتی که برای آن ذکر شده[ در جهت تقویت وحدت، انسجام و هماهنگی مسلمان است.
4. رعایت دستورات اسلامی
عیادت کردن از بیماران، تشییع جنازه، دستگیری از مستمندان، هدیه دادن، سلام کردن به مردم، قرض الحسنه، صله رحم و خدمت به مردم و... همه برای حفظ وحدت و انسجام مسلمانها است.
امیرالمؤمنین علیه السلام از اصحاب خود به خاطر تفرقه شان گلایه می کند و می فرماید: به خدا سوگند این واقعیت قلب انسان را می میراند و دچار غم و اندوه می کند که دشمنان اسلام در باطل خود وحدت دارند وشما در حق خود اختلاف دارید.[9]
حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف هنگام ظهور میان تمام مسلمانها وحدت و یگانگی برقرار می سازد و آنچه را که مایه تفرقه است، از میان بر می دارد.
حضرت علی علیه السلام می فرماید: «اگر قائم ما به پا خیزد... کینه ها از قلبهای بندگان پاک می شود».[10]
امام صادق علیه السلام می فرماید: «سوگند به خداوند که امام مهدی از میان ملت ها و ادیان اختلاف را بر می دارد و دین همگان یکی می شود.» [11]
حضرت هادی علیه السلام می فرماید: «حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف وحدت کلمه ایجاد می کند و نعمت های الهی را کامل می سازد و خداوند به وسیله او حق را پابرجا و باطل را نابود می سازد.»[12]
امروز هم، برای آزادیخواهان عالم و مسلمانان، موعود مهربان و ظلم ستیز، نقطه ای است مشترک و باعث اتحاد و انسجام.
پی نوشت ها :
[1] . آل عمران/ 103.
[2] . توبه/ 107و108.
[3] . توبه/ 107.
[4] . قصص/4.
[5] . انعام: 65.
[6] . نساء: 59.
[7] . آل عمران: 64.
[8] بقره: 43.
[9] . نهج البلاغه، خطبه27.
[10] . خصال، ج2، ص626.
[11] . بحارالانوار، ج53، ص4.
[12] . یوم الخلاص، ص404.