اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
بازماندن درب خانه امیرالمومنین علی(ع) به مسجد
پیامبر(ص) ، به امر خدا ، به بستن درب خانه هاى صحابه که به مسجد باز مى شد، امر نمود اما درِ خانه على را، همچنان باقى گذاشت. احادیث متعددی به نقل از ابن عباس، عمر بن خطاب، زید ابن ارقم و بسیاری از صحابه دیگر درباره این حادثه وجود دارد.
ابن عباس مى گوید: رسول خدا(ص) درِ خانه هایى را که به مسجد باز مى شد، غیر از خانه على، مسدود ساخت و على(ع) همچنان وارد مسجد مى شد و راه عبورش از آنجا بود و غیر از آن راهى نداشت، [حتی] در حالى که جنب بود.
پیامبر(صلى الله علیه وآله) به بستن درب خانه هاى صحابه که به مسجد باز مى شد، امر نمود اما درِ خانه على(علیه السلام) را، همچنان باقى گذاشت.
ابن عباس مى گوید: رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درِ خانه هایى را که به مسجد باز مى شد، غیر از خانه على، مسدود ساخت و على(علیه السلام) همچنان وارد مسجد مى شد و راه عبورش از آنجا بود و غیر از آن راهى نداشت، [حتی] در حالى که جنب بود.(1)
عمر بن خطاب ـ بنابر حدیثى که با شرایط مورد قبول بخارى و مسلم، صحیح است(2) ـ مى گوید: به على بن ابی طالب(علیه السلام) سه چیز داده شده، که اگر من یکى از آنها را مى داشتم، برایم از شتران سرخ مو (بهترین ثروت عرب) بهتر بود: همسرش فاطمه(علیها السلام) دختر پیامبر؛ مسکن او مسجد بود (درب خانه اش به مسجد باز می شد) که همراه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بود و هر چه براى پیامبر حلال بود براى او نیز حلال بود؛ و پرچم روز خیبر(که به علی(علیه السلام) داده شد).
و همچنین طبق حدیثی صحیح روزى سعد بن مالک بعضى از خصایص على را نقل کرده، گفت: «پیامبر عمویش عباس، و دیگران را از مسجد خارج ساخت، عباس به آن حضرت گفت: ما را خارج مى کنى و على را به جاى مى گذارى؟
حضرت پاسخ داد: من شما را خارج نساختم و او را اسکان نبخشیدم، بلکه خداوند شما را خارج، و او را اسکان بخشید».(3)
زید بن ارقم مى گوید: دَربِ خانه عده اى از اصحاب رسول خدا در مسجد باز مى شد و راه عبورشان از آن بود، پیامبر فرمود: غیر از دربِ خانه على، بقیه درب ها را مسدود کنید. مردم در این باره حرف زدند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) بپا خاست، خدا را حمد و ستایش نمود و سپس فرمود: «من فرمان مسدود ساختن این درها ـ به جز در خانه على(علیه السلام) ـ را دادم! کسى در
این باره حرف زده است، اما در حقیقت من چیزى را مسدود نساخته و یا نگشوده ام، من به چیزى مأمور شده ام و اطاعت نموده ام».(4)
و طبرانى در الکبیر از ابن عباس نقل کرده است که روزى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بپا خاست و فرمود: «من از پیشِ خود، شما را (از مسجد) خارج نساختم و او را باقى نگذاشتم، بلکه خداوند شما را خارج و او را باقى گذاشت. من بنده اى مأمورم و به آنچه فرمان داده شدم عمل کردم، من، جز از وحى متابعت نمى کنم».(5)
و نیز رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «اى على، جنابت در مسجد براى احدى حلال نیست، جز بر من و تو».(6)
سعد بن ابى وقاص، براء بن عازب، ابن عباس، ابن عمر، و حذیفة بن اسید غفارى همه اینها نقل کرده اند که پیامبر به مسجد آمد و فرمود: «خداوند به موسى پیامبرش وحى فرمود: برایم مسجدى پاک بنا کن که جز تو و هارون کسى در آن سکونت نگزیند. خداوند به من وحى فرموده که: مسجدى پاک و طاهر بنا کنم که جز من و برادرم على(علیه السلام) کسى در آن ساکن نشود».(7)
و در دعایى که از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده است، چنین مى خوانیم: «بارخدایا، برادرم موسى(علیه السلام)، از تو درخواست نموده، گفت: «پروردگارا، به من شرح صدر عنایت کن، کارم را آسان نما، عقده و گره از زبانم بگشا، تا مردم سخنم را بفهمند. و برایم از خاندانم وزیرى قرار ده، هارون برادرم را، به وسیله او پشتم را محکم کن و او را در امرم شریک گردان». و تو به او وحى نمودى که به زودى به وسیله برادرت بازویت را محکم مى سازم و مقام و موقعیت بلندى به شما عطا مى کنم. بار پروردگارا، من بنده و رسولت محمّدم، به من شرح صدر بده، کارم را آسان نما، وزیرى از خاندانم برایم قرار ده، على برادرم را».(8)
بزّار نیز مثل آن را چنین نقل کرده است: پیامبر(صلى الله علیه وآله) دست على(علیه السلام) را گرفت و فرمود:
«موسى(علیه السلام) از خداوند خواست که مسجدش را به وسیله هارون پاکیزه گرداند و من از خدا خواستم مسجدم را به وسیله تو پاک و طاهر سازد.»
سپس به سوى ابوبکر پیغام فرستاد که دربِ خانه ات را مسدود ساز.
وى استرجاع گفت و سپس گفت: «سَمْعاً وَ طاعَتاً»؛ (شنیدیم و اطاعت نمودیم).
پس از آن به سوى عمر و عباس پیغام فرستاد که درب خانه هاى خود را مسدود سازند، آن گاه فرمود: «من درب خانه هایتان را مسدود و درب خانه على را مفتوح نساختم، بلکه خداوند درب خانه او را گشوده، و از شما را مسدود ساخت».(9)، (10)
پی نوشت:
(1). این حدیث، طولانى است و در آن دَه خصوصیت و امتیاز براى على ذکر شده است.
(2). در صفحه 125، جزء سوم مستدرک این حدیث موجود است، ابویعلى، مطابق آنچه در فصل 3، باب 9 کتاب صواعق آمده است، آن را نقل نموده است. به صفحه 76 آن مراجعه فرما. احمد بن حنبل به همین معنى با الفاظ مشابه، از عبداللّه بن عمر در صفحه 26، جزء دوم مسند نقل کرده و نیز از عمر و پسرش عبداللّه عده اى از بزرگان با اسناد مختلف نقل نموده اند.
(3). چنان که در اول صفحه 117، جزء سوم مستدرک آمده است. این حدیث در سنن صحیح موجود است و عده اى از بزرگان و موثقان اهل سنت آن را نقل نموده اند.
(4). احمد در صفحه 369، جزء چهارم مسند نقل کرده است و ضیاء نیز آن طور که در کنز العمال و منتخب آن است، آن را آورده است. به حاشیه صفحه 29، جزء پنجم مسند مراجعه کنید.
(5). متقى هندى در آخر حاشیه صفحه اى که اشاره کردیم آن را نقل نموده است.
(6). آن طور که ترمذى در صحیح خود آورده و متقى هندى چنان که اشاره کردیم در منتخب آورده است. بزار نیز از سعد، چنان که در حدیث 13 از احادیثى که ابن حجر در فصل 2، باب 9 صواعقاش نقل کرده، آن را ذکر کرده، به صفحه 73 آن مراجعه کنید.
(7). آن طور که على بن محمّد خطیب، فقیه شافعى که به ابن مغازلى معروف است در کتابش مناقب، به طرق مختلف از اینان نقل نموده و متتبع و موثق بلخى در ینابیع المودة، باب 17 آن را نقل نموده است.
(8). امام ابواسحاق ثعلبى در تفسیر آیه: «اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِیْنَ آمَنُوا...» (مائده، آیه 55)، از تفسیر کبیر خود، این حدیث را از ابوذر نقل نموده و همانند آن را متتبع بلخى از مسند امام احمد حنبل نقل کرده است.
(9). این همان حدیث 6156 از احادیث کنز العمال است که در صفحه 48 جزء ششم آن آمده است.
(10). گردآوری از کتاب: المراجعات، سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی، ترجمه محمد جعفر امامی، انتشارات شرکت چاپ و نشر بین الملل، چاپ ششم، ص 247.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی
پیامبر(ص) ، به امر خدا ، به بستن درب خانه هاى صحابه که به مسجد باز مى شد، امر نمود اما درِ خانه على را، همچنان باقى گذاشت. احادیث متعددی به نقل از ابن عباس، عمر بن خطاب، زید ابن ارقم و بسیاری از صحابه دیگر درباره این حادثه وجود دارد.
ابن عباس مى گوید: رسول خدا(ص) درِ خانه هایى را که به مسجد باز مى شد، غیر از خانه على، مسدود ساخت و على(ع) همچنان وارد مسجد مى شد و راه عبورش از آنجا بود و غیر از آن راهى نداشت، [حتی] در حالى که جنب بود.
پیامبر(صلى الله علیه وآله) به بستن درب خانه هاى صحابه که به مسجد باز مى شد، امر نمود اما درِ خانه على(علیه السلام) را، همچنان باقى گذاشت.
ابن عباس مى گوید: رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درِ خانه هایى را که به مسجد باز مى شد، غیر از خانه على، مسدود ساخت و على(علیه السلام) همچنان وارد مسجد مى شد و راه عبورش از آنجا بود و غیر از آن راهى نداشت، [حتی] در حالى که جنب بود.(1)
عمر بن خطاب ـ بنابر حدیثى که با شرایط مورد قبول بخارى و مسلم، صحیح است(2) ـ مى گوید: به على بن ابی طالب(علیه السلام) سه چیز داده شده، که اگر من یکى از آنها را مى داشتم، برایم از شتران سرخ مو (بهترین ثروت عرب) بهتر بود: همسرش فاطمه(علیها السلام) دختر پیامبر؛ مسکن او مسجد بود (درب خانه اش به مسجد باز می شد) که همراه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بود و هر چه براى پیامبر حلال بود براى او نیز حلال بود؛ و پرچم روز خیبر(که به علی(علیه السلام) داده شد).
و همچنین طبق حدیثی صحیح روزى سعد بن مالک بعضى از خصایص على را نقل کرده، گفت: «پیامبر عمویش عباس، و دیگران را از مسجد خارج ساخت، عباس به آن حضرت گفت: ما را خارج مى کنى و على را به جاى مى گذارى؟
حضرت پاسخ داد: من شما را خارج نساختم و او را اسکان نبخشیدم، بلکه خداوند شما را خارج، و او را اسکان بخشید».(3)
زید بن ارقم مى گوید: دَربِ خانه عده اى از اصحاب رسول خدا در مسجد باز مى شد و راه عبورشان از آن بود، پیامبر فرمود: غیر از دربِ خانه على، بقیه درب ها را مسدود کنید. مردم در این باره حرف زدند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) بپا خاست، خدا را حمد و ستایش نمود و سپس فرمود: «من فرمان مسدود ساختن این درها ـ به جز در خانه على(علیه السلام) ـ را دادم! کسى در
این باره حرف زده است، اما در حقیقت من چیزى را مسدود نساخته و یا نگشوده ام، من به چیزى مأمور شده ام و اطاعت نموده ام».(4)
و طبرانى در الکبیر از ابن عباس نقل کرده است که روزى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بپا خاست و فرمود: «من از پیشِ خود، شما را (از مسجد) خارج نساختم و او را باقى نگذاشتم، بلکه خداوند شما را خارج و او را باقى گذاشت. من بنده اى مأمورم و به آنچه فرمان داده شدم عمل کردم، من، جز از وحى متابعت نمى کنم».(5)
و نیز رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «اى على، جنابت در مسجد براى احدى حلال نیست، جز بر من و تو».(6)
سعد بن ابى وقاص، براء بن عازب، ابن عباس، ابن عمر، و حذیفة بن اسید غفارى همه اینها نقل کرده اند که پیامبر به مسجد آمد و فرمود: «خداوند به موسى پیامبرش وحى فرمود: برایم مسجدى پاک بنا کن که جز تو و هارون کسى در آن سکونت نگزیند. خداوند به من وحى فرموده که: مسجدى پاک و طاهر بنا کنم که جز من و برادرم على(علیه السلام) کسى در آن ساکن نشود».(7)
و در دعایى که از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده است، چنین مى خوانیم: «بارخدایا، برادرم موسى(علیه السلام)، از تو درخواست نموده، گفت: «پروردگارا، به من شرح صدر عنایت کن، کارم را آسان نما، عقده و گره از زبانم بگشا، تا مردم سخنم را بفهمند. و برایم از خاندانم وزیرى قرار ده، هارون برادرم را، به وسیله او پشتم را محکم کن و او را در امرم شریک گردان». و تو به او وحى نمودى که به زودى به وسیله برادرت بازویت را محکم مى سازم و مقام و موقعیت بلندى به شما عطا مى کنم. بار پروردگارا، من بنده و رسولت محمّدم، به من شرح صدر بده، کارم را آسان نما، وزیرى از خاندانم برایم قرار ده، على برادرم را».(8)
بزّار نیز مثل آن را چنین نقل کرده است: پیامبر(صلى الله علیه وآله) دست على(علیه السلام) را گرفت و فرمود:
«موسى(علیه السلام) از خداوند خواست که مسجدش را به وسیله هارون پاکیزه گرداند و من از خدا خواستم مسجدم را به وسیله تو پاک و طاهر سازد.»
سپس به سوى ابوبکر پیغام فرستاد که دربِ خانه ات را مسدود ساز.
وى استرجاع گفت و سپس گفت: «سَمْعاً وَ طاعَتاً»؛ (شنیدیم و اطاعت نمودیم).
پس از آن به سوى عمر و عباس پیغام فرستاد که درب خانه هاى خود را مسدود سازند، آن گاه فرمود: «من درب خانه هایتان را مسدود و درب خانه على را مفتوح نساختم، بلکه خداوند درب خانه او را گشوده، و از شما را مسدود ساخت».(9)، (10)
پی نوشت:
(1). این حدیث، طولانى است و در آن دَه خصوصیت و امتیاز براى على ذکر شده است.
(2). در صفحه 125، جزء سوم مستدرک این حدیث موجود است، ابویعلى، مطابق آنچه در فصل 3، باب 9 کتاب صواعق آمده است، آن را نقل نموده است. به صفحه 76 آن مراجعه فرما. احمد بن حنبل به همین معنى با الفاظ مشابه، از عبداللّه بن عمر در صفحه 26، جزء دوم مسند نقل کرده و نیز از عمر و پسرش عبداللّه عده اى از بزرگان با اسناد مختلف نقل نموده اند.
(3). چنان که در اول صفحه 117، جزء سوم مستدرک آمده است. این حدیث در سنن صحیح موجود است و عده اى از بزرگان و موثقان اهل سنت آن را نقل نموده اند.
(4). احمد در صفحه 369، جزء چهارم مسند نقل کرده است و ضیاء نیز آن طور که در کنز العمال و منتخب آن است، آن را آورده است. به حاشیه صفحه 29، جزء پنجم مسند مراجعه کنید.
(5). متقى هندى در آخر حاشیه صفحه اى که اشاره کردیم آن را نقل نموده است.
(6). آن طور که ترمذى در صحیح خود آورده و متقى هندى چنان که اشاره کردیم در منتخب آورده است. بزار نیز از سعد، چنان که در حدیث 13 از احادیثى که ابن حجر در فصل 2، باب 9 صواعقاش نقل کرده، آن را ذکر کرده، به صفحه 73 آن مراجعه کنید.
(7). آن طور که على بن محمّد خطیب، فقیه شافعى که به ابن مغازلى معروف است در کتابش مناقب، به طرق مختلف از اینان نقل نموده و متتبع و موثق بلخى در ینابیع المودة، باب 17 آن را نقل نموده است.
(8). امام ابواسحاق ثعلبى در تفسیر آیه: «اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِیْنَ آمَنُوا...» (مائده، آیه 55)، از تفسیر کبیر خود، این حدیث را از ابوذر نقل نموده و همانند آن را متتبع بلخى از مسند امام احمد حنبل نقل کرده است.
(9). این همان حدیث 6156 از احادیث کنز العمال است که در صفحه 48 جزء ششم آن آمده است.
(10). گردآوری از کتاب: المراجعات، سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی، ترجمه محمد جعفر امامی، انتشارات شرکت چاپ و نشر بین الملل، چاپ ششم، ص 247.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی
درب خانه علی،بازماندن درب،بازماندن درب خانه علی،خانه امیرالمومنین،درب خانه امیرالمومنین،سد الابواب،سدابواب،حدیث سدابواب،روایت سدابواب،ماجرای سدابواب،بازماندن درب خانه امیرالمومنین،بازماندن درب خانه امام علی،بازماندن درب خانه حضرت علی،بازماندن درب خانه علی به مسجد،بازماندن درب خانه امام علی به مسجد،بازماندن درب خانه امیرالمومنین علی به مسجد،بازماندن درب خانه حضرت علی به مسجد