اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
چرا شیعیان در وضو ، دست ها را از بالا به پایین می شویند؟
علت از بالا به پایین شستن دست ها در وضو چیست؟
چرا شیعیان دستها را از بالا به پایین می‌شویند در حالی که دیگران از پایین به بالا می‌شویند؟!
در پاسخ باید گفت که : همگی می‌دانیم که وضو یکی از مقدمات نماز است. در سوره مبارکه مائده می‌خوانیم:
«یا أَیُّهَا الّذینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدیَکُمْ إِلَی المَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الکَعْبَیْنِ». (1)
«ای افراد با ایمان هرگاه برای نماز به پا خاستید، صورت و دست‌های خود را تا آرنج بشویید و سر و پاها را تا کعبین (دو برآمدگی) مسح کنید».
در جمله نخست «فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدیَکُمْ إِلَی المَرافِق» لفظ «أیدی» به کار رفته که جمع «ید» به معنی دست است و با در نظر گرفتن دو مطلب روشن می‌شود که چرا باید دستها را از بالا به پایین شست.
1. کلمه «ید» در زبان عربی استعمالات مختلفی دارد و گاه صرفاً به انگشتان دست، گاه به انگشتان تا مچ، گاه به انگشتان تا آرنج، و بالأخره گاه به کلّ‌دست از سر انگشتان تا کتف، اطلاق می‌شود.
2. مقدار واجب از شستن دست در وضو فاصله میان مرفق تا سر انگشتان است، لذا قرآن لفظ «إِلَی المَرافِق» را به کار برده تا مقدار واجب را بیان کند.
نتیجه می‌گیریم: چون لفظ «ید» کاربردهای گوناگونی دارد، کلمه «إلی» در «إِلَی المَرافِق» بیانگر مقداری از اجزاء عضو است که باید شسته شود یعنی باید دستها تا آرنج شسته شود نه کمتر و نه بیشتر و هرگز ناظر به «کیفیت» غَسل و شستوی دست (که مثلًا از بالا به پایین صورت گیرد یا از پایین به بالا) نیست، اما کیفیت شستشو چگونه است؟ آن مربوط به عرف وعادت است و معمولًا از بالا به پایین می‌شویند.
فی‌المثل اگر پزشک دستور دهد پای بیمار را تا زانو بشویید، پای وی را از بالا به پایین می‌شویند، نه بالعکس یا اگر انسانی به رنگ‌کاری بگوید این اتاق را تا سقف رنگ کن، هیچ‌گاه از پایین دیوار آغاز نمی‌کند، بلکه از بالا شروع کرده تا به پایین برسد. از این رو، شیعه امامیه معتقد است که در هنگام وضو، صورت و دستها را بایستی از بالا به پایین شست و خلاف آن را صحیح نمی‌داند. زیرا کلمه «تا» در زبان فارسی، و یا «إلی» در زبان عربی، در این موارد، ناظر به بیان مقدار محل عمل است نه کیفیت انجام آن.
گذشته از این، سیره ائمه اهل بیت، که عِدل قرآنند، بیانگر کیفیت شستن است و آنان دستها را از بالا به پایین می‌شستند.
پی نوشت:
1- مائده/ 6.
کتاب رهنمای حقیقت ( آیت الله سبحانی)
علت از بالا به پایین شستن دست ها در وضو چیست؟
چرا شیعیان دستها را از بالا به پایین می‌شویند در حالی که دیگران از پایین به بالا می‌شویند؟!
در پاسخ باید گفت که : همگی می‌دانیم که وضو یکی از مقدمات نماز است. در سوره مبارکه مائده می‌خوانیم:
«یا أَیُّهَا الّذینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدیَکُمْ إِلَی المَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الکَعْبَیْنِ». (1)
«ای افراد با ایمان هرگاه برای نماز به پا خاستید، صورت و دست‌های خود را تا آرنج بشویید و سر و پاها را تا کعبین (دو برآمدگی) مسح کنید».
در جمله نخست «فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدیَکُمْ إِلَی المَرافِق» لفظ «أیدی» به کار رفته که جمع «ید» به معنی دست است و با در نظر گرفتن دو مطلب روشن می‌شود که چرا باید دستها را از بالا به پایین شست.
1. کلمه «ید» در زبان عربی استعمالات مختلفی دارد و گاه صرفاً به انگشتان دست، گاه به انگشتان تا مچ، گاه به انگشتان تا آرنج، و بالأخره گاه به کلّ‌دست از سر انگشتان تا کتف، اطلاق می‌شود.
2. مقدار واجب از شستن دست در وضو فاصله میان مرفق تا سر انگشتان است، لذا قرآن لفظ «إِلَی المَرافِق» را به کار برده تا مقدار واجب را بیان کند.
نتیجه می‌گیریم: چون لفظ «ید» کاربردهای گوناگونی دارد، کلمه «إلی» در «إِلَی المَرافِق» بیانگر مقداری از اجزاء عضو است که باید شسته شود یعنی باید دستها تا آرنج شسته شود نه کمتر و نه بیشتر و هرگز ناظر به «کیفیت» غَسل و شستوی دست (که مثلًا از بالا به پایین صورت گیرد یا از پایین به بالا) نیست، اما کیفیت شستشو چگونه است؟ آن مربوط به عرف وعادت است و معمولًا از بالا به پایین می‌شویند.
فی‌المثل اگر پزشک دستور دهد پای بیمار را تا زانو بشویید، پای وی را از بالا به پایین می‌شویند، نه بالعکس یا اگر انسانی به رنگ‌کاری بگوید این اتاق را تا سقف رنگ کن، هیچ‌گاه از پایین دیوار آغاز نمی‌کند، بلکه از بالا شروع کرده تا به پایین برسد. از این رو، شیعه امامیه معتقد است که در هنگام وضو، صورت و دستها را بایستی از بالا به پایین شست و خلاف آن را صحیح نمی‌داند. زیرا کلمه «تا» در زبان فارسی، و یا «إلی» در زبان عربی، در این موارد، ناظر به بیان مقدار محل عمل است نه کیفیت انجام آن.
گذشته از این، سیره ائمه اهل بیت، که عِدل قرآنند، بیانگر کیفیت شستن است و آنان دستها را از بالا به پایین می‌شستند.
پی نوشت:
1- مائده/ 6.
کتاب رهنمای حقیقت ( آیت الله سبحانی)
وضو شیعه،وضو شیعیان،شستن دست ها،بالا به پایین شستن دست ها،علت بالا به پایین شستن دست ها،دلیل بالا به پایین شستن دست ها،بالا به پایین شستن دست ها در وضو،شستن دست ها در وضو،چرا شیعیان دست ها را از بالا به پایین میشورند؟،شستن دست ها از بالا به پایین،چگونه شیعه وضو میگیرد؟،روش صحیح وضو؟،وضو گرفتن شیعیان،نحوه وضو شیعه،نحوه وضو گرفتن شیعه،روش وضو گرفتن شیعه،روش وضو گرفتن شیعیان