اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
فضائل امیرالمومنین على(ع) ، از زبان جابر بن عبدالله انصارى
جابر بن عبدالله انصارى و فضائل امیرالمومنین على(ع)
«جابر بن عبدالله» چه فضیلتى را براى امیرالمؤمنین على(علیه السلام) نقل کرده است؟
جابر بن عبدالله انصاری نقل می کند در هنگام فتح مکه و پاکسازی کعبه از لوث وجود بتهای دوره جاهلیت، علی بر دوش پیامبر بالا رفت و بت هبل را از روی بام کعبه به زیر کشید. این روایت را گروهى از حافظان و ائمّه حدیث و تاریخ نقل کرده اند و در قرون بعدى نویسندگان از آنان اخذ کرده و در کتابهاى خود آن را ذکر نموده اند و بدون هیچ خدشه اى در سند آن، دربست آن را پذیرفته اند.
از «جابر بن عبدالله» نقل شده است: ما وقتى که با پیامبر وارد مکّه شدیم ، اطراف خانه خدا 360 بُت وجود داشت، پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) دستور داد همه آنها را سرنگون کنند و بر بام کعبه بت بلندى به نام هُبل قرار داشت، حضرت به على(علیه السلام) نگاه کرده و به او فرمود : «یا علیُّ ترکب علیَّ أو أرکبُ علیک لاُلقی هبل عن ظهر الکعبة؟»؛ ( اى على! یا تو روى دوش من برو یا من بروم بر روى دوش تو تا بت هبل را از روى پشت بام کعبه بیندازیم) . على(علیه السلام) گفت: «یا رسول الله! بل ترکبنی» ( اى پیامبر خدا ! شما بروید بر روى دوش من) . هنگامى که پیامبر بر دوش من قرار گرفت از سنگینى رسالت نتوانستم آن حضرت را تحمّل کنم. عرض کردم: یا رسول الله اجازه بدهید من بالاى دوش شما بروم. حضرت خندید و از دوش من پایین آمد و کمر خود را خم کرد و من بر دوش حضرت قرار گرفتم، و سوگند به خدایى که دانه را شکافته و انسان را آفریده اگر مى خواستم بر آسمان چنگ بزنم هر آینه مى توانستم، و من هُبل را از بالاى بام کعبه به زیر انداختم و به دنبال آن خداى تعالى آیه: «وَقُلْ جَآءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقاً»(1)؛ ( و بگو: «حقّ آمد، و باطل نابود شد»; یقیناً باطل نابود شدنى است) را نازل کرد .
این روایت را گروهى از حافظان و ائمّه حدیث و تاریخ نقل کرده اند و در قرون بعدى نویسندگان از آنان اخذ کرده و در کتابهاى خود آن را ذکر نموده اند و بدون هیچ خدشه اى در سند آن، دربست آن را پذیرفته اند .
علاّمه امینى(رحمه الله) در الغدیر(2) ، 41 نفر از کسانى که این روایت را نقل کرده اند، یاد آور شده است از جمله :
1 ـ «احمد بن حنبل»، متوفّاى (241)، در «مسند»(3) خود با سند صحیح و راویان ثقه .
2 ـ «ابو على احمد مازنى»، متوفّاى (263); و نسائى(4) از او نقل کرده است .
3 ـ «حافظ شمس الدین ذهبى»، متوفّاى (748)در «تلخیص المستدرک»(5) وى مى گوید : «إسناده نظیفٌ والمتن منکرٌ»؛ (سند آن سالم است ، ولى متن آن غیر قابل پذیرش و نادرست است) .
قابل ذکر است: در قرون گذشته تا زمان ذهبى، حافظ و محدّثى دیده نشد که متن این حدیث را نادرست و غیر قابل پذیرش بداند تا اینکه نوبت به ذهبى رسید و حدیث ، آتش کینه اش را شعله ور ساخت، و خوشبختانه این سنگ اندازى و انکار خیالى، با خود او دفن شد و هیچ محدّث و حدیث شناسى با او در این عقیده همراهى نکرد .
4 ـ «حافظ جلال الدین سیوطى»، متوفّاى (911); وى این روایت را در کتابهاى خود «الجامع الکبیر»، و نیز در ترتیب آن(6) و «الخصائص الکبرى»(7) نقل کرده است.
5 ـ نور الدین حلبى شافعى ، متوفّاى (1044) ، در «السیره الحلبیّة»(8).
6 ـ شیخ ابوبکر بن محمّد حنفى، متوفّاى (1270)، در «قرّة العیون المبصرة»(9).(10)
پی نوشت:
(1). سوره اسراء ، آیه 81 .
(2). الغدیر، ج 7، ص19 ـ 24] .
(3). مسند أحمد، ج 1 ، ص 84 [ج1، ص136 ، ح 645] .
(4). السنن الکبرى [ج5، ص142 ، ح 8507] .
(5). تلخیص المستدرک [ج2، ص398 ، ح 3387] .
(6). کنز العمّال، ج 6، ص 407 [ج13، ص171 ، ح 36516].
(7). الخصائص الکبرى، ج 1 ، ص 264 [ج1، ص438] .
(8). السیرة الحلبیّة، ج 3 ، ص 97 [ج3، ص86] .
(9). قرّة العیون المبصرة، ج 1 ، ص 185 .
(10). گردآوری از کتاب: گزیده ای جامع از الغدیر، علامه شیخ عبدالحسین امینی، ترجمه محمد حسین شفیعی شاهرودی، موسسه میراث نبوت، چاپ سوم، ص 589.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی
فضائل امیرالمومنین على،جابر بن عبدالله،جابر بن عبدالله انصارى،فضائل امیرالمومنین از زبان جابر بن عبدالله،فضائل امیرالمومنین از زبان جابر بن عبدالله انصارى،فضایل امام علی از زبان جابر بن عبدالله،فضایل امام علی از زبان جابر بن عبدالله انصارى،فضایل مولا علی،فضایل مولا امیرالمومنین،نشر فضایل علوی،نشر فضایل حیدری،در مورد فضایل امام علی،جابر بن عبدالله انصارى و امام علی،امام علی و جابر بن عبدالله انصارى