اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِین
قل أرأيتم إن أصبح ماؤكم غورا فمن يأتيكم بماء معين
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِینٍ [1]
«بگو: به من خبر دهید اگر آب ]آشامیدنی[ شما ]به زمین[ فرو رود چه کسی آب روان برایتان خواهد آورد؟»
امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند:
«این آیه درباره امام قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف نازل شده است. خداوند می فرماید: اگر امامتان از شما غایب شود و ندانید که او کجاست، چه کسی امام آشکاری برای شما خواهد آورد تا اخبار آسمان و زمین و حلال و حرام خداوند بلندمرتبه را برای شما بازگو کند؟ سپس فرمودند: به خدا سوگند تأویل این آیه هنوز نیامده است و ناگزیر خواهد آمد.»[2]
بی گمان تطبیق این آیة شریفه بر جریان غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و تأویل «ماء معین» به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در کلام گهربار امام باقر علیه السلام نه از سر تعبّد که به دلیل وجود پاره ای از همانندی های لطیف است. به اختصار برخی از آنها را مرور می کنیم:
1. آب مایه حیات است وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ …[3] و هر چیز زنده ای را از آب پدید آوردیم.»
نفس عیسوی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز حیات بخش قلب های مردة انسان های آخرالزمان خواهد بود. امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفه اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ [4] بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده می گرداند. به راستی آیات ]خود[ را برای شما روشن گردانیدیم؛ باشد که بیندیشید». فرمودند: «خدای بلند مرتبه زمین را به واسطه قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف حیات می بخشد، بعد از اینکه مرده باشد و منظور از مردن آن کفر اهل زمین است و کافر همان مرده است.»[5]
2. آب پاک و پاکیزه کننده است. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز افزون بر اینکه به مقتضای «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»[6] از هر آلودگی پاک و پیراسته است، هم چون آب ناب آلودگی ها را از قلب ها می زداید و تیرگی ها را از جانها می برد.
امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفة الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الأُمِّیَّ... وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَغْلاَلَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ [7] همانان که از این فرستاده، پیامبر درس نخوانده پیروی می کنند.... او از ]دوش[ آنان قید و بندهایی را که بر ایشان بوده است بر می دارد» فرمود:
«و قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف (چون قیام کند) آنان را به کار پسندیده فرمان می دهد و از کار ناپسند باز می دارد... و از ]دوش[ آنان قیدها را بر می دارد... و آنان را از بندها رها می سازد» [8]
3. نیاز به آب همگانی است. هیچ موجود زنده ای را نمی توان یافت که از این مایة حیات بی نیاز باشد. همچنین است نیاز به امام زمان؛ چرا که همة انسان ها و لو در عمق دریاهای دانش فرو رفته باشند و اوج کهکشانهای اندیشه را در نوردیده باشند، باز نه تنها دست نیازشان به آستان امام بلند است، بلکه نیازشان به امام، نیازی به اندازة اضطرار است؛ از این رو امام صادق علیه السلام فرمودند: «اگر در روی زمین جز دو نفر باقی نمانده باشند یکی از آنها حجت خواهد بود.»[9]
4. آبی که طبیعت و سرشتش سرشار از لطافت است در گلستان شکوفه می رویاند و در شوره زار خس. همین گونه است وجود سرتاسر لطف امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که گرچه برای عموم انسان ها که از فطرت هایی پاک و طبع هایی مستقیم برخوردارند مایة فرحناکی و شادمانی است «ساکنان آسمان و زمین، پرندگان، حیوانات و ماهیان دریا از ظهور مهدی شادمان می شوند.»[10]
اما برای دجال صفتان و سفیانی سیرتان که جان هایی شوره زار دارند، مایه عذاب است و نقمت. «این مبید العتاة و المردة. کجاست ریشه کن کننده سرکشان و گردنکشان؟!»[11]
5. آب گرچه گاهی از بستر زمین ناپدید می شود؛ اما جریان زلال آن در اعماق زمین پیوسته برقرار است و زمین هرگز از نعمت آب محروم نخواهد شد؛ خواه دربستر آن و خواه در ژرفای آن. نحوه حضور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در کرة زمین هم چنین است. آن حضرت اگر در عیان زمان و زمین مشهود نباشد در نهان آن پیوسته حاضر و ناظر است. «همانا زمین از حجت خالی نخواهد بود؛ چه آشکار و عیان و چه پوشیده و پنهان.»[12]
6. فرو رفتن آب در ژرفای زمین هرگز به معنای بی خاصیت شدن آن نیست. درختانی که ریشه های ستبر و کشیده دارند، می توانند پیوسته پیوند خود را با آب محفوظ بدارند و از زلال آن بنوشند؛ گرچه دست علف های سبک و بی ریشه از دامان آن محروم باشد.
در عصر غیبت نیز آنانی که روح هایی بلند و ایمان هایی استوار دارند، می توانند از فیض حضور و برکات فراوان او بهره مند شوند. تنها انسان های بی ریشه اند که از این فیض محرومند؛ اگرچه آنها نیز به گونه ای دیگر بر سر خوان او نشسته اند و به یمن وجود او از نعمت های الهی بهره مند می شوند.
پی نوشت ها :
[1]. ملک/30.
[2]. کمال الدین، ج 1، باب 32، حدیث 3.
[3] . انبیاء / 30.
[4] . حدید/17.
[5] . کمال الدین، ج2، باب58، ح13
[6] . احزاب / 33.
[7] . اعراف/157.
[8] . کافی، ج1، ص429، ح83.
[9] . کافی، ج1، ص180.
[10] . جامع البیان، ج15، ص17.
[11] . دعای ندبه.
[12] . نهج البلاغه، حکمت 147.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
قل أرأيتم إن أصبح ماؤكم غورا فمن يأتيكم بماء معين
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِینٍ [1]
«بگو: به من خبر دهید اگر آب ]آشامیدنی[ شما ]به زمین[ فرو رود چه کسی آب روان برایتان خواهد آورد؟»
امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند:
«این آیه درباره امام قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف نازل شده است. خداوند می فرماید: اگر امامتان از شما غایب شود و ندانید که او کجاست، چه کسی امام آشکاری برای شما خواهد آورد تا اخبار آسمان و زمین و حلال و حرام خداوند بلندمرتبه را برای شما بازگو کند؟ سپس فرمودند: به خدا سوگند تأویل این آیه هنوز نیامده است و ناگزیر خواهد آمد.»[2]
بی گمان تطبیق این آیة شریفه بر جریان غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و تأویل «ماء معین» به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در کلام گهربار امام باقر علیه السلام نه از سر تعبّد که به دلیل وجود پاره ای از همانندی های لطیف است. به اختصار برخی از آنها را مرور می کنیم:
1. آب مایه حیات است وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ …[3] و هر چیز زنده ای را از آب پدید آوردیم.»
نفس عیسوی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز حیات بخش قلب های مردة انسان های آخرالزمان خواهد بود. امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفه اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ [4] بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده می گرداند. به راستی آیات ]خود[ را برای شما روشن گردانیدیم؛ باشد که بیندیشید». فرمودند: «خدای بلند مرتبه زمین را به واسطه قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف حیات می بخشد، بعد از اینکه مرده باشد و منظور از مردن آن کفر اهل زمین است و کافر همان مرده است.»[5]
2. آب پاک و پاکیزه کننده است. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز افزون بر اینکه به مقتضای «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»[6] از هر آلودگی پاک و پیراسته است، هم چون آب ناب آلودگی ها را از قلب ها می زداید و تیرگی ها را از جانها می برد.
امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفة الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الأُمِّیَّ... وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَغْلاَلَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ [7] همانان که از این فرستاده، پیامبر درس نخوانده پیروی می کنند.... او از ]دوش[ آنان قید و بندهایی را که بر ایشان بوده است بر می دارد» فرمود:
«و قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف (چون قیام کند) آنان را به کار پسندیده فرمان می دهد و از کار ناپسند باز می دارد... و از ]دوش[ آنان قیدها را بر می دارد... و آنان را از بندها رها می سازد» [8]
3. نیاز به آب همگانی است. هیچ موجود زنده ای را نمی توان یافت که از این مایة حیات بی نیاز باشد. همچنین است نیاز به امام زمان؛ چرا که همة انسان ها و لو در عمق دریاهای دانش فرو رفته باشند و اوج کهکشانهای اندیشه را در نوردیده باشند، باز نه تنها دست نیازشان به آستان امام بلند است، بلکه نیازشان به امام، نیازی به اندازة اضطرار است؛ از این رو امام صادق علیه السلام فرمودند: «اگر در روی زمین جز دو نفر باقی نمانده باشند یکی از آنها حجت خواهد بود.»[9]
4. آبی که طبیعت و سرشتش سرشار از لطافت است در گلستان شکوفه می رویاند و در شوره زار خس. همین گونه است وجود سرتاسر لطف امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که گرچه برای عموم انسان ها که از فطرت هایی پاک و طبع هایی مستقیم برخوردارند مایة فرحناکی و شادمانی است «ساکنان آسمان و زمین، پرندگان، حیوانات و ماهیان دریا از ظهور مهدی شادمان می شوند.»[10]
اما برای دجال صفتان و سفیانی سیرتان که جان هایی شوره زار دارند، مایه عذاب است و نقمت. «این مبید العتاة و المردة. کجاست ریشه کن کننده سرکشان و گردنکشان؟!»[11]
5. آب گرچه گاهی از بستر زمین ناپدید می شود؛ اما جریان زلال آن در اعماق زمین پیوسته برقرار است و زمین هرگز از نعمت آب محروم نخواهد شد؛ خواه دربستر آن و خواه در ژرفای آن. نحوه حضور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در کرة زمین هم چنین است. آن حضرت اگر در عیان زمان و زمین مشهود نباشد در نهان آن پیوسته حاضر و ناظر است. «همانا زمین از حجت خالی نخواهد بود؛ چه آشکار و عیان و چه پوشیده و پنهان.»[12]
6. فرو رفتن آب در ژرفای زمین هرگز به معنای بی خاصیت شدن آن نیست. درختانی که ریشه های ستبر و کشیده دارند، می توانند پیوسته پیوند خود را با آب محفوظ بدارند و از زلال آن بنوشند؛ گرچه دست علف های سبک و بی ریشه از دامان آن محروم باشد.
در عصر غیبت نیز آنانی که روح هایی بلند و ایمان هایی استوار دارند، می توانند از فیض حضور و برکات فراوان او بهره مند شوند. تنها انسان های بی ریشه اند که از این فیض محرومند؛ اگرچه آنها نیز به گونه ای دیگر بر سر خوان او نشسته اند و به یمن وجود او از نعمت های الهی بهره مند می شوند.
پی نوشت ها :
[1]. ملک/30.
[2]. کمال الدین، ج 1، باب 32، حدیث 3.
[3] . انبیاء / 30.
[4] . حدید/17.
[5] . کمال الدین، ج2، باب58، ح13
[6] . احزاب / 33.
[7] . اعراف/157.
[8] . کافی، ج1، ص429، ح83.
[9] . کافی، ج1، ص180.
[10] . جامع البیان، ج15، ص17.
[11] . دعای ندبه.
[12] . نهج البلاغه، حکمت 147.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
قُلْ أَرَأَیْتُمْ،قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ،قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً،فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِین،قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِین،قل أرأيتم إن أصبح ماؤكم غورا،قوله تعالى قل أرأيتم إن أصبح ماؤكم غورا فمن يأتيكم بماء معين،آیه آخر سوره ملک،آیه آخر سوره تبارک،آیه 30 ملک،آیه 30 سوره ملک،آیه 30 سوره تبارک،در مورد آیه آخر سوره ملک،امام زمان در آیه آخر سوره ملک،امام زمان در آیه آخر سوره تبارک