اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
زندگینامه حضرت عبدالله(ع) ، پدر رسول الله(ص)
عَبداللّه بن عبدالمُطَّلِب، پدر پیامبر اکرم(ص) کوچک‌ترین پسر عبدالمطلب. او به پیشه بازرگانی مشغول بوده و قبل از تولد فرزندش، و به گفته برخی، اندکی پس از تولد او، درگذشته است. بنابر نظریه شیعه، عبدالله موحد بوده است.
نسب و کنیه
عبدالله کوچک‌ترین پسر عبدالمطلب بود. او، ابوطالب (پدر امام علی(ع))، زبیر و پنج نفر از دختران عبدالمطّلب از یک مادر یعنی فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی بودند.[۱]
کنیه او را «أبوقشم» و «أبومحمّد» و «ابواحمد» و لقبش را «ذبیح» نوشته‌اند.
داستان ذبح
در ابتدا باید گفت که این ماجرا مورد تایید همگان نمی باشد و نیاز به بررسی می باشد .(که دوستان خودشان اگر نیاز داشتند در این مورد تحقیقات بیشتری بنمایند).
براساس منابع عبدالمطلب نذر کرده بود اگر خداوند ده پسر به او بدهد، یکی از آنان را در راه خدا و در کنار خانه کعبه قربانی کند. هنگامی که تعداد پسران او به ده رسید، برای انجام نذرش قرعه‌انداخت و قرعه به نام عبدالله افتاد؛ اما مردم با این عمل مخالفت کردند. تصمیم بر این شد که عبدالله را با ده شتر برابر کنند، آن‌گاه میان آنها قرعه بزند، اگر به نام شتران درآمد که عبدالله نجات یافته و شتران را بکشند و اگر به نام عبدالله درآمد، ده شتر دیگر اضافه کنند و قرعه بزنند و همچنان بر شتران بیفزایند تا وقتی که قرعه به نام شتران درآید. قرعه تا ده بار ادامه یافت تا در نهایت هنگامی که بین عبدالله و صد شتر قرعه کشیدند، قرعه به نام شترها درآمد.[۲]
در روایتی منسوب به پیامبر(ص) به لقب «ذبیح» به معنای قربانی اشاره شده است: «أنا ابنُ الذَبیحَین: من فرزند دو قربانی‌ام». از امام رضا(ع) نقل شده که منظور از دو قربانی یکی اسماعیل و دیگری عبدالله است.[۳]
برخی پژهشگران تاریخ اسلام از جمله علی دوانی ماجرای نذر عبدالمطلب را افسانه و ساخته ذهن امویان می‌دانند که به قصد لطمه‌زدن به پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) ساخته اند.[۴]
ازدواج با آمنه
طبق برخی نقل‌ها، در همان روزِ ماجرای قربانی و پس از قربانی کردن یکصد شتر، عبدالمطلب عبدالله را برداشت و یکسر به خانه وَهَب بن عبد مَناف رفت که در آن روز بزرگ قبیله خود یعنی قبیله بنی زُهره بود و دختر او آمنه بنت وهب را که در آن روز بزرگ‌ترینِ زنان قریش از نظر نسب و مقام بود، به ازدواج عبدالله درآورد؛[۵] ولی طبق گفته برخی دیگر، این ازدواج یک سال پس از داستان ذبح عبدالله انجام شده است.[۶]
ایمان عبدالله
عالمان شیعه معتقدند اجداد پیامبر تا آدم(ع) همگی یکتاپرست و مؤمن بوده‌اند.[۷]
عبدالله در ميان قريش از لحاظ زيبائى و اندام معتدل و حجب و حيا شهره شهر بود.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «جبرئیل علیه‌السلام بر پیغمبر نازل شد و گفت:ای محمد! پروردگارت به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید: من آتش دوزخ را حرام کردم بر پشتی (صُلب) که تو را فرود آورد، و شکمی که به تو آبستن شد و دامانی که تو را پروراند: آن پشت، پشت عبداللَّه بن عبدالمطلب است و شکمی که به تو آبستن شد، آمنه بنت وهب و اما دامانی که تو را پروراند، دامان ابوطالب ـ و طبق روایت ابن فضال ـ و فاطمه بنت اسد است».[۸]
درگذشت
وفات عبدالله بنابر نظریه مشهور، پیش از میلاد رسول خدا بوده است؛[نیازمند منبع] اما یعقوبی همین نظریه مشهور را خلاف اجماع و به موجب روایتی از امام صادق(ع)، وفات او را دو ماه پس از ولادت رسول خدا دانسته است.[نیازمند منبع] کلینی نیز همین قول را برگزیده [۹] و سپس قول به یک سال پس از ولادت پیامبر را از دیگران نقل کرده است. ۲۸ ماه پس از ولادت پیامبر و هفت ماه پس از آن هم نقل شده است.[۱۰] به علاوه مسعودی قول یک ماه پس از تولد و سال دوم تولد را نیز نقل کرده است.[۱۱]
علت وفات عبداللّه را در مدینه چنین نوشته‌اند: عبدالله برای تجارت با کاروان قریش رهسپار شام شد و در بازگشت بر اثر بیماری، در مدینه در میان «بنی عدی بن النجّار» توقف کرد. او یک ماه بستری بود. چون کاروان قریش به مکه رفتند و عبدالمطّلب از حال وی جویا شد، بزرگ‌ترین فرزند خود حارث را نزد وی به یثرب فرستاد، اما «حارث» هنگامی به یثرب رسید که «عبداللّه» وفات کرده بود.
از «عبداللّه» کنیزی به نام «ام أیمَن »، پنج شتر، یک گله گوسفند، شمشیری کهن و پولی نیز به جای ماند که رسول خدا آنها را ارث برد.[۱۲]
بارگاه عبدالله
به نقل منابع تاریخی، قبر عبد اللَّه، همراه شماری قبر دیگر در محلی در مدینه مشهور به‌دار النابغة بوده است که اکنون در توسعه غربی مسجد، داخل مسجد شده است. بیشتر پژوهشگران در این که او در مدینه درگذشته تردید نکرده‌اند و آنگونه که شهرت یافته، قبر او در محلّی بوده که بعدها به‌دار النابغة شهرت یافته است. از این محل، عکسهایی بر جای مانده و در حال حاضر، در مسجد النبی(ص) قرار دارد. نایب الصدر شیرازی در سال ۱۳۰۵ از این محل دیدن کرده[۱۳] و اشعار ترکی که در آنجا نوشته شده بوده، در کتابش آورده است. بر اساس این اشعار، قبر در گنبد و بارگاهی بوده که در سال ۱۲۴۵ ق. ساخته شده است.[۱۴] به نقل منابع کهن نیز مکان دفن عبدالله تبدیل به مسجد شده و طبق روایات پیامبر اکرم(ص) در آنجا نماز خوانده و قبر پدر خویش را زیارت نموده است.[۱۵]ابراهیم پاشا رفعت مصری در کتاب خود تصریح کرده که قبر در کنار بقیع بوده و ضریح داشته است.[۱۶]
جز نایب الصدر شیرازی، از نویسندگان فارسی زبان، فرهاد میرزا[۱۷] و سید اسماعیل مرندی[۱۸] و شماری دیگر از سفرنامه نویسان، بارگاه عبدالله را یکی از بارگاههای مدینه معرّفی نموده‌اند. با اینکه وهابی‌ان پس از تسلّط، همه بقعه‌های موجود در بقیع و خارج بقیع را تخریب نمودند امّا ساختمان بقعه عبدالله تا سال ۱۳۵۵ش همچنان باقی بوده است.[نیازمند منبع]
زیارت قبر عبدالله بن عبدالمطلب در مدینه از مستحبات شمرده شده است.[۱۹]
پی نوشت ها:
1.ر.ک: ترجمۀ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۵۲۰ و ابن اثیر، الکامل، ج۲، ص۳۳
2.ابن هشام، السیره، ص۱۰۳
3.مجلسی، بحار الانوار، ج۱۲، ص۱۲۲.
4.دوانی، تاریخ اسلام ازآغازتاهجرت، ص۵۴.
5.ابن هشام، السیره، ج۱، ص۱۵۶.
6.آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۲.
7.عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۲، ۷۵.
8.کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۴۶.
9.کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۴۳۹.
10.ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۱۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۱۵ ، ص۱۲۵.
11.مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص ۱۹۶.
12.مجلسی، بحار، ج ۱۵ ، ص ۱۲۵ ، ابن اثیر، اسد الغابه، ج ۱ ، ص ۱۴
13.نک: سفرنامه، ص۲۳۲.
14.جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص: ۳۵۲.
15.تاریخ المدینة ابن شبه، ج۱، ص۱۱۷-۱۱۶؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۷۶
16.مرآت الحرمین، ج۱، ص۴۲۷
17.سفرنامه، ص۱۵۲
18.توصیف مدینه، فصلنامه میقات حج، شماره ۵، ص۱۱۷
19.کاشف الغطاء، قلائد الدرر فی مناسک من حج و اعتمر، ص۱۰۱ و ۱۱۴
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
عبدالله،حضرت عبدالله،زندگینامه حضرت عبدالله،زندگی نامه حضرت عبدالله،عبدالله پدر پیامبر،عبدالله پدر رسول الله،عبدالله پدر رسول خدا،عبدالله کیست؟،ایمان عبدالله،زندگی حضرت عبدالله،معرفی حضرت عبدالله،زندگینامه حضرت عبدالله پدر پیامبر،زندگینامه حضرت عبدالله پدر رسول الله(ص)