اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
امام جواد(ع) و مقابله با احادیث جعلی و ساختگی
امام جواد(ع) با چه استدلالی روایات ساختگی در فضیلت خلیفه اول و دوم را رد کرد؟
نقل شده است كه پس از آنكه مأمون دخترش را به امام جواد تزويج كرد در مجلسى كه مأمون و امام و يحيى بن اكثم و گروه بسيارى در آن حضور داشتند، يحيى به امام گفت:
روايت شده است كه جبرئيل به حضور پيامبر رسيد و گفت: يا محمد! خدا به شما سلام مى رساند و مى گويد: «من از ابوبكر راضى هستم، از او بپرس كه آيا او هم از من راضى است؟». نظر شما درباره اين حديث چيست؟(1)
امام فرمود: من منكر فضيلت ابوبكر نيستم، ولى كسى كه اين خبر را نقل مى كند بايد خبر ديگرى را نيز كه پيامبر اسلام در حجه الوداع بيان كرد، از نظر دور ندارد. پيامبر فرمود: «كسانى كه بر من دروغ ببندد، جايگاهش در آتش خواهد بود. پس چون حديثى از من براى شما نقل شد، آن را به كتاب خدا و سنت من عرضه كنيد، آنچه را كه با كتاب خدا و سنت من موافق بود، بگيريد و آنچه را كه مخالف كتاب خدا و سنت من بود، رها كنيد». امام جواد افزود: اين روايت (درباره ابوبكر) با كتاب خدا سازگار نيست، زيرا خداوند فرموده است: «ما انسان را آفريديم و مى دانيم در دلش چه چيز مى گذرد و ما از رگ گردن به او نزديكتريم».(2)
آيا خشنودى و ناخشنودى ابوبكر بر خدا پوشيده بوده است تا آن را از پيامبر بپرسد؟! اين عقلاً محال است.
يحيى گفت: روايت شده است كه: «ابوبكر و عمر در زمين، مانند جبرئيل در آسمان هستند».
حضرت فرمود: درباره اين حديث نيز بايد دقت شود؛ چرا كه جبرئيل و ميكائيل دو فرشته مقرّب درگاه خداوند هستند و هرگز گناهى از آن دو سر نزده است و لحظه اى از دايره اطاعت خدا خارج نشده اند، ولى ابوبكر و عمر مشرك بوده اند، و هر چند پس از ظهور اسلام مسلمان شده اند، اما اكثر عمرشان را در شرك و بت پرستى سپرى كرده اند، بنابر اين محال است كه خدا آن دو را به جبرئيل و ميكائيل تشبيه كند.
يحيى گفت: همچنين روايت شده است كه: «ابوبكر و عمر دو سرور پيران اهل بهشتند».(3) درباره اين حديث چه مى گوييد؟.
حضرت فرمود: اين روايت نيز محال است كه درست باشد، زيرا بهشتيان همگى جوانند و پيرى در ميان آنان يافت نمى شود (تا ابوبكر و عمر سرور آنان باشند!) اين روايت را بنى اميه، در مقابل حديثى كه از پيامبر اسلام(ص) درباره حسن و حسين - عليهما السلام - نقل شده است كه «حسن و حسين دو سرور جوانان اهل بهشتند»، جعل كرده اند.
يحيى گفت: روايت شده است كه «عمر بن خطاب چراغ اهل بهشت است». حضرت فرمود: اين نيز محال است؛ زيرا در بهشت، فرشتگان مقرب خدا، آدم، محمد(ص) و همه اينها و فرستادگان خدا حضور دارند، چطور بهشت با نور اينها روشن نمى شود ولى با نور عمر روشن مى گردد؟!
يحيى اظهار داشت: روايت شده است كه «سكينه» به زبان عمر سخن مى گويد (عمر هرچه گويد، از جانب مَلَك و فرشته مى گويد).
حضرت فرمود: من منكر فضيلت عمر نيستم؛ ولى ابوبكر، با آنكه از عمر افضل است، بالاى منبر مى گفت: «من شيطانى دارم كه مرا منحرف مى كند، هرگاه ديديد از راه درست منحرف شدم، مرا به راه درست باز آوريد».
يحيى گفت: روايت شده است كه پيامبر فرمود: «اگر من به پيامبرى مبعوث نمى شدم، حتماً عمر مبعوث مى شد».(4)
امام فرمود: كتاب خدا (قرآن) از اين حديث راست تر است، خدا در كتابش فرموده است: «به خاطر بياور هنگامى را كه از پيامبران پيمان گرفتيم، و از تو و از نوح...».(5) از اين آيه صريحاً بر مى آيد كه خداوند از پيامبران پيمان گرفته است، در اين صورت چگونه ممكن است پيمان خود را تبديل كند؟ هيچ يك از پيامبران به قدر چشم بر هم زدن به خدا شرك نورزيده اند، چگونه خدا كسى را به پيامبرى مبعوث مى كند كه بيشتر عمر خود را با شرك به خدا سپرى كرده است؟! و نيز پيامبر فرمود: «در حالى كه آدم بين روح و جسد بود (هنوز آفريده نشده بود) من پيامبر شدم».
باز يحيى گفت، روايت شده است كه پيامبر فرمود: «هيچگاه وحى از من قطع نشد، مگر آنكه گمان بردم كه به خاندان خطّاب (پدر عمر) نازل شده است»، يعنى نبوت از من به آنها منتقل شده است.
حضرت فرمود: اين نيز محال است، زيرا امكان ندارد كه پيامبر در نبوت خود شك كند، خداوند مى فرمايد: «خداوند از فرشتگان و همچنين از انسانها رسولانى بر مى گزيند».(6) (بنابر اين، با گزينش الهى، ديگر جاى شكى براى پيامبر در باب پيامبرى خويش وجود ندارد).
يحيى گفت: روايت شده است كه پيامبر(صل الله علیه وآله وسلم) فرمود: «اگر عذاب نازل مى شد، كسى جز عمر از آن نجات نمى يافت».
حضرت فرمود: اين نيز محال است، زيرا خداوند به پيامبر اسلام فرموده است: «و مادام كه تو در ميان آنان هستى، خداوند آنان را عذاب نمى كند و نيز مادام كه استغفار مى كنند، خدا عذابشان نمى كند».(7) بدين ترتيب تا زمانى كه پيامبر در ميان مردم است و تا زمانى كه مسلمانان استغفار مى كنند، خداوند آنان را عذاب نمى كند.(8)،(9)
پی نوشت:
(1). علامه امينى در كتاب الغدير (ج 5، ص 321) مى نويسد: اين حديث دروغ و از احاديث مجعول محمد بن بابشاذ است.
(2). «وَلَقَد خَلَقنَا الانسَانَ وَ نَعلَمُ مَا تُوَسوِسُ بِهِ نَفسهُ وَ نَحنُ أَقرَبُ إِلَیهِ مِن حَبلِ الوَرِيد». (سورهّ ق: 16).
(3). علامه امينى اين حديث را از برساخته هاى «يحيى بن عنبسه» شمرده و غير قابل قبول مى داند، زيرا يحيى شخصى جاعل حديث و دغلكار بوده است (الغدير، ج 5، ص 322). «ذهبى» نيز «يحيى بن عنبسه» را جاعل حديث و دغلكار و دروغگو مى داند و او را معلوم الحال شمرده و احاديثش را مردود معرفى مى كند (ميزان الاعتدال، الطبعه الأولى، تحقيق: على محمد البجاوى، دار اًّحيأ الكتب العربيه، 1382 ه".ق، ج 4، ص 400).
(4). علاّمه امينى ثابت كرده است كه راويان اين حديث دروغگو بوده اند (الغدير، ج 5، ص 312 و 316).
(5). «إِذ اَخَذنَا مِنَ النّبِيّينَ مِيثَاقَهُم وَمِنكَ وَمِن نُوحٍ» (سوره احزاب: 7)
(6). «الله يَصطَفِى مِنَ المَلائِكَهِ رُسُلاً وَ مِنَ النّاسِ» (سوره حج: 75)
(7). «وَ مَا كَانَ اللهُ لِيُعَذّبُهُم وَ أَنتَ فِيهِم وَ مَا كَانَ اللهَُ مُعَذّبَهُم وَ هُم يَستَغفِرُونَ» (سوره انفال: 33)
(8). طبرسى، احتجاج، نجف، المطبعه المرتضويه، 1350 ه".ق، ج 2، ص 247 - 248 - مجلسى، بحار الأنوار، الطبعه الثانيه - تهران، المكتبه الاسلاميه، 1395 ه".ق، ج 50، ص 80 - 83 قرشى، سيد على اكبر، خاندان وحى، چاپ اول، تهران، دار الكتب الاسلاميه، 1368 ه".ش، ص 644 - 647 - مقرّم، سيد عبدالرزاق، نگاهى گذرا بر زندگانى امام جواد - عليه السلام -، ترجمه دكتر پرويز لولاور، مشهد، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1370 ه".ش، ص 98 – 100.
(9). گردآوری از کتاب: سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق (علیه السلام)، قم، 1390ش، چاپ بیست و سوم، ص 551.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
امام جواد(ع) با چه استدلالی روایات ساختگی در فضیلت خلیفه اول و دوم را رد کرد؟
نقل شده است كه پس از آنكه مأمون دخترش را به امام جواد تزويج كرد در مجلسى كه مأمون و امام و يحيى بن اكثم و گروه بسيارى در آن حضور داشتند، يحيى به امام گفت:
روايت شده است كه جبرئيل به حضور پيامبر رسيد و گفت: يا محمد! خدا به شما سلام مى رساند و مى گويد: «من از ابوبكر راضى هستم، از او بپرس كه آيا او هم از من راضى است؟». نظر شما درباره اين حديث چيست؟(1)
امام فرمود: من منكر فضيلت ابوبكر نيستم، ولى كسى كه اين خبر را نقل مى كند بايد خبر ديگرى را نيز كه پيامبر اسلام در حجه الوداع بيان كرد، از نظر دور ندارد. پيامبر فرمود: «كسانى كه بر من دروغ ببندد، جايگاهش در آتش خواهد بود. پس چون حديثى از من براى شما نقل شد، آن را به كتاب خدا و سنت من عرضه كنيد، آنچه را كه با كتاب خدا و سنت من موافق بود، بگيريد و آنچه را كه مخالف كتاب خدا و سنت من بود، رها كنيد». امام جواد افزود: اين روايت (درباره ابوبكر) با كتاب خدا سازگار نيست، زيرا خداوند فرموده است: «ما انسان را آفريديم و مى دانيم در دلش چه چيز مى گذرد و ما از رگ گردن به او نزديكتريم».(2)
آيا خشنودى و ناخشنودى ابوبكر بر خدا پوشيده بوده است تا آن را از پيامبر بپرسد؟! اين عقلاً محال است.
يحيى گفت: روايت شده است كه: «ابوبكر و عمر در زمين، مانند جبرئيل در آسمان هستند».
حضرت فرمود: درباره اين حديث نيز بايد دقت شود؛ چرا كه جبرئيل و ميكائيل دو فرشته مقرّب درگاه خداوند هستند و هرگز گناهى از آن دو سر نزده است و لحظه اى از دايره اطاعت خدا خارج نشده اند، ولى ابوبكر و عمر مشرك بوده اند، و هر چند پس از ظهور اسلام مسلمان شده اند، اما اكثر عمرشان را در شرك و بت پرستى سپرى كرده اند، بنابر اين محال است كه خدا آن دو را به جبرئيل و ميكائيل تشبيه كند.
يحيى گفت: همچنين روايت شده است كه: «ابوبكر و عمر دو سرور پيران اهل بهشتند».(3) درباره اين حديث چه مى گوييد؟.
حضرت فرمود: اين روايت نيز محال است كه درست باشد، زيرا بهشتيان همگى جوانند و پيرى در ميان آنان يافت نمى شود (تا ابوبكر و عمر سرور آنان باشند!) اين روايت را بنى اميه، در مقابل حديثى كه از پيامبر اسلام(ص) درباره حسن و حسين - عليهما السلام - نقل شده است كه «حسن و حسين دو سرور جوانان اهل بهشتند»، جعل كرده اند.
يحيى گفت: روايت شده است كه «عمر بن خطاب چراغ اهل بهشت است». حضرت فرمود: اين نيز محال است؛ زيرا در بهشت، فرشتگان مقرب خدا، آدم، محمد(ص) و همه اينها و فرستادگان خدا حضور دارند، چطور بهشت با نور اينها روشن نمى شود ولى با نور عمر روشن مى گردد؟!
يحيى اظهار داشت: روايت شده است كه «سكينه» به زبان عمر سخن مى گويد (عمر هرچه گويد، از جانب مَلَك و فرشته مى گويد).
حضرت فرمود: من منكر فضيلت عمر نيستم؛ ولى ابوبكر، با آنكه از عمر افضل است، بالاى منبر مى گفت: «من شيطانى دارم كه مرا منحرف مى كند، هرگاه ديديد از راه درست منحرف شدم، مرا به راه درست باز آوريد».
يحيى گفت: روايت شده است كه پيامبر فرمود: «اگر من به پيامبرى مبعوث نمى شدم، حتماً عمر مبعوث مى شد».(4)
امام فرمود: كتاب خدا (قرآن) از اين حديث راست تر است، خدا در كتابش فرموده است: «به خاطر بياور هنگامى را كه از پيامبران پيمان گرفتيم، و از تو و از نوح...».(5) از اين آيه صريحاً بر مى آيد كه خداوند از پيامبران پيمان گرفته است، در اين صورت چگونه ممكن است پيمان خود را تبديل كند؟ هيچ يك از پيامبران به قدر چشم بر هم زدن به خدا شرك نورزيده اند، چگونه خدا كسى را به پيامبرى مبعوث مى كند كه بيشتر عمر خود را با شرك به خدا سپرى كرده است؟! و نيز پيامبر فرمود: «در حالى كه آدم بين روح و جسد بود (هنوز آفريده نشده بود) من پيامبر شدم».
باز يحيى گفت، روايت شده است كه پيامبر فرمود: «هيچگاه وحى از من قطع نشد، مگر آنكه گمان بردم كه به خاندان خطّاب (پدر عمر) نازل شده است»، يعنى نبوت از من به آنها منتقل شده است.
حضرت فرمود: اين نيز محال است، زيرا امكان ندارد كه پيامبر در نبوت خود شك كند، خداوند مى فرمايد: «خداوند از فرشتگان و همچنين از انسانها رسولانى بر مى گزيند».(6) (بنابر اين، با گزينش الهى، ديگر جاى شكى براى پيامبر در باب پيامبرى خويش وجود ندارد).
يحيى گفت: روايت شده است كه پيامبر(صل الله علیه وآله وسلم) فرمود: «اگر عذاب نازل مى شد، كسى جز عمر از آن نجات نمى يافت».
حضرت فرمود: اين نيز محال است، زيرا خداوند به پيامبر اسلام فرموده است: «و مادام كه تو در ميان آنان هستى، خداوند آنان را عذاب نمى كند و نيز مادام كه استغفار مى كنند، خدا عذابشان نمى كند».(7) بدين ترتيب تا زمانى كه پيامبر در ميان مردم است و تا زمانى كه مسلمانان استغفار مى كنند، خداوند آنان را عذاب نمى كند.(8)،(9)
پی نوشت:
(1). علامه امينى در كتاب الغدير (ج 5، ص 321) مى نويسد: اين حديث دروغ و از احاديث مجعول محمد بن بابشاذ است.
(2). «وَلَقَد خَلَقنَا الانسَانَ وَ نَعلَمُ مَا تُوَسوِسُ بِهِ نَفسهُ وَ نَحنُ أَقرَبُ إِلَیهِ مِن حَبلِ الوَرِيد». (سورهّ ق: 16).
(3). علامه امينى اين حديث را از برساخته هاى «يحيى بن عنبسه» شمرده و غير قابل قبول مى داند، زيرا يحيى شخصى جاعل حديث و دغلكار بوده است (الغدير، ج 5، ص 322). «ذهبى» نيز «يحيى بن عنبسه» را جاعل حديث و دغلكار و دروغگو مى داند و او را معلوم الحال شمرده و احاديثش را مردود معرفى مى كند (ميزان الاعتدال، الطبعه الأولى، تحقيق: على محمد البجاوى، دار اًّحيأ الكتب العربيه، 1382 ه".ق، ج 4، ص 400).
(4). علاّمه امينى ثابت كرده است كه راويان اين حديث دروغگو بوده اند (الغدير، ج 5، ص 312 و 316).
(5). «إِذ اَخَذنَا مِنَ النّبِيّينَ مِيثَاقَهُم وَمِنكَ وَمِن نُوحٍ» (سوره احزاب: 7)
(6). «الله يَصطَفِى مِنَ المَلائِكَهِ رُسُلاً وَ مِنَ النّاسِ» (سوره حج: 75)
(7). «وَ مَا كَانَ اللهُ لِيُعَذّبُهُم وَ أَنتَ فِيهِم وَ مَا كَانَ اللهَُ مُعَذّبَهُم وَ هُم يَستَغفِرُونَ» (سوره انفال: 33)
(8). طبرسى، احتجاج، نجف، المطبعه المرتضويه، 1350 ه".ق، ج 2، ص 247 - 248 - مجلسى، بحار الأنوار، الطبعه الثانيه - تهران، المكتبه الاسلاميه، 1395 ه".ق، ج 50، ص 80 - 83 قرشى، سيد على اكبر، خاندان وحى، چاپ اول، تهران، دار الكتب الاسلاميه، 1368 ه".ش، ص 644 - 647 - مقرّم، سيد عبدالرزاق، نگاهى گذرا بر زندگانى امام جواد - عليه السلام -، ترجمه دكتر پرويز لولاور، مشهد، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1370 ه".ش، ص 98 – 100.
(9). گردآوری از کتاب: سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق (علیه السلام)، قم، 1390ش، چاپ بیست و سوم، ص 551.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
امام جواد،حدیث جعلی،احادیث جعلی،جعلی و ساختگی،احادیث ساختگی،احادیث جعلی و ساختگی،امام جواد و حدیث جعلی،امام جواد و احادیث ساختگی،مقابله با احادیث جعلی،مقابله با احادیث ساختگی،مقابله امام جواد با احادیث جعلی،مقابله امام جواد با احادیث ساختگی،روایات ساختگی در فضیلت خلیفه اول،روایات ساختگی در فضیلت خلیفه دوم،دلیل های امام جواد(ع)