کمک مالی به سایت جامع سربازان اسلام
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
کنیه ها و القاب امام جواد(ع)
کنیه ها و القاب امام جواد(ع)

امام محمدتقی علیه السلام، معروف به جواد الائمّه علیه السلام، نهمین پیشوای معصوم و جوان ترین امام شهید که در عمر کوتاه - اما با برکت خود - میراث ماندگارِ فرهنگِ تشیّع را پاس داشت. وی در مدینه - شهر پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم - در سال 195 ق. به دنیا آمد، و سرانجام در 25 سالگی - در راه تحقق بخشیدن به آرمان های مقدس اسلام و اجداد طاهرینش - در سال 220 ق. توسط معتصم عباسی مسموم شد و سپس جان به جان آفرین تقدیم کرد.



نکته قابل توجه این است که این امام همام در زندگی 25 ساله خود، عجایب و شگفتی هایی را به جای گذارد که مفتخر به القاب گوناگونی گردید که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم.1



القابی که پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم برای امام نهم بر شمرده است: المحمود، المطهر و اطهر الناس.2



القابی را حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضاعلیه السلام به فرزندش امام جوادعلیه السلام نسبت داده است؛ شیخ صدوق قدس سره در این باره می نویسد:



امام رضاعلیه السلام فرزندش محمد را - که بعد از وی زعامت و امامت مسلمین را به دست گرفت - همیشه با این القاب صدا می زد:



صادق، صابر، فاضل، قرة اعین المؤمنین و غیظ الملحدین.3



القابی که معاصرین امام جوادعلیه السلام برای آن حضرت بر شمرده اند و حاکی از مقام رفیع امام محمدتقی علیه السلام است و مورّخین به آن القاب اشاره کرده اند، به شرح ذیل است:



اُعجوبة اهل البیت، نادرة الدهر، بدیع الزمان، عیسی ثانی، ذوالکرامات، المؤید بالمعجزات، سلالة رسول اللّه، صاحب الخُضْرَة، الفائق علی المشائخ فی الصغر، من خاتم الامامة علی کتفه، المبرّز علی کافّة ذوی أهل الفضل، افضل اهل الدنیا فی الصبی، الکامل فی السؤدد والهدی والحکمة والعلم، هادی القضاة، سیّد الهداة، نورالمهتدین، سراج المتعبّدین و مصباح المتهجّدین.4



لقب تقی
در خصوص این که امام جوادعلیه السلام را تقی لقب داده اند، شیخ صدوق چنین آورده است:



امام نهم را به این سبب تقی لقب داده اند؛ زیرا از خداوند می ترسید، پس آن گاه که گروهی مسلّح شبانه و با حال مستی، به فرمان مأمون، به خانه وی حمله کردند و با شمشیرهایشان او را به خیال خود مضروب ساختند، خداوند، امام محمدتقی علیه السلام را از شرّ مأموران سفّاک عبّاسی حفظ کرد.5



ابوجعفر ثانی
امام جوادعلیه السلام مکنّی به ابوجعفر ثانی است. سبب این کنیه، آن است که امام باقرعلیه السلام که خود نیز مکنّی به ابوجعفر بوده است،6 از جابر بن عبدالله انصاری پرسید: آنچه در صحیفه مادرم زهراعلیها السلام دیده ای، برایم بیان کن. جابر گفت: پس از تولد امام حسین علیه السلام برای عرض تبریک، حضور مادرت زهراعلیها السلام مشرّف شدم، لوحی به رنگ سفید در دست او دیدم که مثل زمرّد می درخشید و در آن کلماتی سفید رنگ، مانند آفتاب، نظر مرا جلب کرد. پرسیدم: ای دختر پیامبر! پدر و مادرم فدایت! این لوح چیست؟



حضرت فرمود: لوحی است که از جانب خداوند و به وسیله پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم به من هدیه شده است؛ و در آن، نام رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم و همسرم علی علیه السلام و فرزندانم درج شده است.



من از روی آن، نسخه ای نوشتم که نام یکایک ائمه علیهم السلام بود، از جمله نام مبارک یازدهمین معصوم که کنیه او ابوجعفر محمد بن علی الزّکی می باشد.7



و چون امام باقرعلیه السلام کنیه اش ابوجعفر بود، امام جوادعلیه السلام به ابوجعفر ثانی مشهور شد.8



ابن الرضا
علامه طبرسی در این خصوص نقل کرده است که: امام عسکری و پدر بزرگوارش امام هادی و جدّ بزرگوارش امام جوادعلیهم السلام هر کدام در عصر خود، به لقب ابن الرض معروف بوده اند.9



تیمورا
این نام در تورات با این القاب قصیرالعُمْر و طویل اْلأثر؛ یعنی دارای عمر کوتاه و آثار بلند، برای امام جوادعلیه السلام معرفی شده است.10 تیمور نیز گفته شده است.11



نام و کنیه های امام جواد(ع)


نام مبارک امام نهم علیه السلام محمد است.12



کنیه های امام نهم حضرت محمد بن علی الجوادعلیه السلام به شرح ذیل است:



1. أبوجعفر13



2. أبو جعفر الثّانی 14



3. أبو علیّ 15



4. ابن الرضا16 و ابن خلیفة الرضا



5. محمد بن علیّ الثانی 17= و سمّی محمد بن علیّ الثانی علیهما السلام التّقیّ لانّه اتقی اللّه عزّوجلّ...



لقب های امام محمد تقی(ع)
الزّکی 18، المرتضی 19، التّقی 20، القانع 21، الرّضی 22، المرضی 23، الوصی 24، المختار25، المتوکّل 26، الجواد27، المتّقی 28، المنتجب 29، العالم الربّانی 30، الهادی 31، حبیب اللّه 32، حجّةاللّه 33، خلیفة الاوصیاء34، خلیفةالنّبیین 35، خیرةاللّه 36، الدّاعی الی اللّه 37، الدّاعی الی الحق 38، دیّان الدّین 39، صفیّ اللّه 40، عبداللّه 41، نوراللّه 42، نورالهدی 43، وارث الائمّه 44، وارث المرسلین 45، ولیّ اللّه 46 و ترجمان القرآن 47.



پی نوشت

1. التتمّة فی تواریخ الائمّه(ع)، ص 130.



2. الصراط المستقیم، ج 2، ص 140.





4. مجموعه نفیسه، ص 226.



5. معانی الاخبار، ص 65؛ بحارالانوار، ج 50، ص 16، ح 23.



6. فصول المهمّة، ص 265.



7. عیون اخبارالرضا(ع)، ج 1، ص 41، ح 1.



8. فصول المهمّة، ص 265.



9. اعلام الوری، ج 2، ص 131؛ بحارالانوار، ج 50، ص 238.



10. الصراط المستقیم، ج 2، ص 141.



11. أُعجوبه اهل بیت(ع)، ص 27.



12. التتمّة فی تواریخ الائمه(ع)، ص 130.



13. الهدایةالکبری، ص 295؛ عیون اخبارالرضا(ع)، ج 1، ص 41، ح 1؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 1، ص 30؛ تاج الموالید، ص 51؛ اعلام الوری، ص 329؛ نورالابصار، ص 177.



14. فصول المهمّة، ص 265؛ اعلام الوری، ص 329؛ کشف الغمه، ج 3، ص 189؛ المناقب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 379؛ جامع المقال، ص 184؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 1، ص 67.



15. الهدایةالکبری، ص 295؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ دلائل الامامة، ص 209؛ الکنی والالقاب، ص 78.



16. موسوعة زیارات المعصومین، ج 5، ص 175 و 226؛ الهدایةالکبری، ص 295؛ دلائل الامامة، ص 209؛ الکامل الزیارات، ص 324؛ اعلام الوری، ج 2، ص 131؛ بحارالانوار، ج 50، ص 238 و ج 102، ص 265، ح 3.



17. معانی الاخبار، ص 65، ح 17.



18. تاریخ الائمّه، ص 130؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ القاب الرسول و عترته(ع)، ص 70؛ فصول المهمة، ص 265؛ کشف الغمه، ج 3، ص 33.



19. الهدایةالکبری، ص 295؛ دلائل الامامة، ص 209؛ اعلام الوری، ص 329؛ تاج الموالید، ص 51 و 52؛ مناقب، ج 4، ص 379.



20. موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ تاریخ الائمة، ص 130؛ دلائل الامامة، ص 209؛ الفصول المهمّه، ص 265.



21. تاج الموالید، ص 51؛ اعلام الوری، ص 329؛ دلائل الامامة، ص 209؛ کشف الغمه، ج 3، ص 133؛ الهدایةالکبری، ص 295؛ الفصول المهمة، ص 265.



22. همان.



23. الهدایةالکبری، ص 295؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ دلائل الامامة، ص 209؛ الفصول المهمة، ص 265؛ تاج الموالید، ص 51.



24. مناقب، ج 4، ص 379؛ الهدایةالکبری، ص 295؛ اعلام الوری، ص 329؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52.



25. موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ تاج الموالید، ص 51؛ اعلام الوری، ص 329؛ دلائل الامامة، ص 209؛ الهدایةالکبری، ص 295.



26. الهدایةالکبری، ص 295؛ کشف الغمة، ج 3، ص 133؛ القاب الرسول و عترته(ع)، ص 70؛ الفصول المهمّة، ص 265؛ اعلام الوری، ص 329.



27. دلائل الامامة، ص 209؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ تاریخ الائمّه، ص 130؛ الهدایةالکبری، ص 295؛ اعلام الوری، ص 345.



28. الفصول المهمّة، ص 265؛ القاب الرسول و عترته(ع)، ص 70؛ اعلام الوری، ص 329؛ کشف الغمه، ج 3، ص 133؛ مناقب، ج 4، ص 379.



29. موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ تاریخ الائمّه، ص 130؛ الهدایةالکبری، ص 295؛ القاب الرّسول و عترته(ع)، ص 70.



30. مناقب، ج 4، ص 379؛ مجموعه نفیسه، ص 226؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52؛ القاب الرسول و عترته(ع)، ص 70.



31. مناقب، ج 4، ص 379؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 52.



32. المصباح الزائر، ص 616 - 618؛ بحارالانوار، ج 102، ص 23، ح 13؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 68.



33. بحارالانوار، ج 102، ص 23، ح 13؛ المصباح الزائر، ص 616 - 618؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 68.



34. المصباح الزائر، ص 616 - 618؛ مصباح المتهجّد، ص 404؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 74.



35. کامل الزیارات، ص 302، ح 1؛ بحارالانوار، ج 102، ص 7، ح 1؛ من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 601، ح 3212؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 64.



36. مصباح الزائر، ص 616 - 618؛ بحارالانوار، ج 102، ص 23، ح 13؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 68 و 71.



37. همان، موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 72.



38. همان، موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 68.



39. همان، بحارالانوار، ج 101، ص 262، ح 42؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 3، ص 377.



40. همان، بحارالانوار، ج 102، ح 23، ح 13؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 68.



41. بحارالانوار، ج 101، ص 262، ح 42؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 3، ص 377.



42. مصباح الزائر، ص 616 - 618؛ بحارالانوار، ج 102، ص 23، ح 13؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 64، 67 و 68.



43. همان.



44. العتیق الغروی علی ما فی البحار، ج 102، ص 216 - 228، موسوعة زیارات المعصومین، ج 5، ص 176.



45. مصباح المتهجّد، ص 406؛ دلائل الامامة، ص 302؛ المزار الکبیر، ص 957؛ بحارالانوار، ج 54، ص 20؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 5، ص 154.



46. مصباح الزائر، ص 618؛ بحارالانوار، ج 102، ص 24، ح 13؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 81.



47. مصباح الزائر، ص 615؛ بحارالانوار، ج 102، ص 22، ح 12؛ موسوعة زیارات المعصومین، ج 4، ص 70.

پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
لقب امام جواد،القاب امام جواد،کنیه امام جواد،کنیه های امام جواد،کنیه ها و القاب امام جواد،القاب و کنیه امام جواد،لقب های امام جواد،القاب امام جواد الائمه،لقب امام تقی،القاب امام تقی،القاب امام نهم،لقب امام نهم،القاب امام محمد تقی،کنیه امام محمد تقی(ع)
کمک مالی به سایت جامع سربازان اسلام