اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
مصلح بزرگ ، امام عصر(عج)
روایات بسیار زیادی از سوی راویان شیعه و اهل سنت نقل شده که تعداد آن از هزاران حدیث متجاوز است. براساس یک بررسی اجمالی،نزدیک به شش هزار حدیث در این باره ذکر شده و نزدیک به 17 نفراز دانشمندان اهل سنت به متواتر بودن احادیث مهدی(ع) اعتراف صریح دارند. علامه شوکانی در خصوص اثبات تواتر احادیث مهدی،کتابی به نام «التوضیح فی تواتر ما جاء فی المنتظر و الدجال والمسیح » تالیف کرده است. در همه احادیث، مصلح بزرگ را سلاله پیامبر خدا(ص) که مهدی و قائم آل محمد(ص) است، معرفی کرده اند.
ما در اینجا به دو روایت معروف و مشهور اکتفا می کنیم:
1- ظهور قطعی مصلح بزرگ
قال رسول الله(ص): «لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یظهر رجلا من اهل بیتی یواطی ء اسمه اسمی وکنیته کنیتی یملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا» پیامبر خدا(ص) فرمود: اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقی بماند،خداوند آن روز را طولانی می کند تا آنکه مردی از نسل من قیام کند و آن مرد نامش نام من و کنیه اش کنیه من خواهد بود. اودنیا را پر از عدل و داد می کند، چنانکه از ظلم و ستم پرشده باشد.
2- مصلح بزرگ، مهدی(ع) است
قال الحسن بن علی (علیهما السلام): «الائمه بعد رسول الله اثناعشر، تسعه من صلب الحسین ومنهم مهدی هذه الامه، ذلک التاسع من ولد اخی الحسین ابن سیده الاماء یطیل الله عمره فی غیبته ثم یظهره بقدرته فی صوره شاب دون اربعین سنه، ذلک لیعلم ان الله علی کل شی ء قدیر.» امام حسن(ع) فرمود: امامان بعد ازپیامبر خدا(ص) دوازده نفرند که نه نفر از آنان حسین(ع) خواهندبود که از آن نه نفر، مهدی این امت به دنیا خواهد آمد و آن نهمین که از فرزندان برادرم حسین است، فرزند اشرف کنیزان نرجس است. در دوران غیبتش خداوند عمرش را طولانی خواهد کرد.
سپس او را به قدرت خویش به صورت جوانی که کمتر از چهل سال دارد، آشکار خواهد ساخت تا بدین وسیله، خداوند ثابت کند که برایجاد همه اشیاء قادر و تواناست.
مصلح بزرگ از دیدگاه قرآن
قرآن کریم آمدن مصلح بزرگ و عدالت گستری والا را ضروری و بدیهی می داند و در آیات بسیاری بر آن تصریح نموده وگاه به صورت کنایه روشن تر و رساتر از تصریح، آن را بیان داشته است و آن رااصل اساسی جهت ادامه حیات بشری برشمرده است، می توان این اصل کلی را بر دو پایه گران سنگ استوار دانست:
الف- امید دست یابی به زندگی برتر
آیات بسیاری از قرآن به انسانهای گذشته و آینده نوید آسایش وامنیت عمومی داده و وعده رهائی از جور و ستم و استثمار فردی واجتماعی را به صورتی قاطع مطرح نموده است.
ب- برقراری عدالت عمومی
باید گفت عدالت دوستی و گسترش آن از جمله اموری است که در ذات همه افراد جهان، نهفته و کسی نمی تواند منکر آن گردد. و این امر به قدری روشن است که انسانهای مختلف در گوشه و کنار جهان هرگاه زمینه مساعدی را یافته اند، اظهار وجود کرده اند و جهت تحقق آن، تلاش پیوسته ای را از خود نشان داده اند.
حال به تعبیر علامه بزرگوار سید محمدحسین طباطبائی(ره) اگر این دو امر همانند نوشیدن آب، فطری و مورد نیاز انسان قرار نگرفت ممکن است آن دو تحقق نیابند؟! مسلم تشنگی به دون وجود آب درخارج معنا و مفهوم ندارد. پس امید به زندگی برتر (مدینه فاضله) و علاقه به عدالت گسترده، چیزی است که تحقق آن در خارج حتمی خواهد شد. قرآن کریم می فرماید: (وعد الله الذین آمنوامنکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم و لیمنکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعد خوفهم امنا) «خداوند سبحان وعده داد به عده ای از شما که: ایمان آورید و اعمال شایسته انجام دهید در زمان ظهور حضرت مهدی(ع) خلیفه و جانشین خود قرار دهد همان طوری که سنت خداوند پیش از این هم چنین بوده است. خداوند دین و آیین خودرا که دین آنهاست مورد خشنودی قرار خواهد داد و وحشت و ترس آنان را تبدیل به امنیت همه جانبه خواهد نمود.
مهاجمان فرهنگی و مهدویت
قلم به دستان ناآگاه و آگاهی که بانوشتار خویش آب به آسیاب دشمنان اسلام ریخته اند و با تهاجم به مهدویت و معتقدان به آن،نهضت ها و حرکتهای اسلامی را نشان گرفته اند و انتظار سازنده ای که برخاسته از مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است، بعضی آن راانکار کرده اند و برخی هم آن ایدئولوژی زیبا و پویا را اعتقادی انحرافی دانسته و به یهودیت و مسیحیت تحریف یافته، نسبت داده اند و اظهار نظرهای بی اساس خویش را به نام نوآوری مطرح کرده اند، اینان خواسته و یا ناخواسته خوراک های معنوی مسمومی را بین مسلمانان و غیر مسلمانان انتشار می دهند و بحمد الله پاسخ اینان از سوی نویسندگان متعهد بیان گردیده است. اینک به دو نمونه از این دو مرحله اشاره می شود:
1- انکار و رد روایات متواتر
ابن خلدون در برابر آن همه از علماء و دانشمندان اهل سنت که احادیث مربوط به قیام مهدی(ع) را متواتر می دانند و آن راپذیرفته اند، چنین می گوید: «درمیان تمام مسلمانان در طول قرنها و اعصار مختلف، مشهوربوده و هست که در آخرالزمان، مردی از خاندان پیامبر(ص) ظهورمی کند و دین را تایید و عدل و داد را آشکار می سازد، مسلمانان از او پیروی می کنند، او بر تمام کشورهای اسلامی تسلط پیدامی کند، این شخص، «مهدی » نامیده می شود و ظهور دجال و حوادث بعدی که از مقدمات مسلم قیامت است، به دنبال قیام او خواهدبود، عیسی فرود می آید و دجال را می کشد یا در قتل دجال او رایاری می کند، و عیسی پشت سر او نماز می خواند... گروهی ازپیشوایان حدیث همانند ترمزی، ابوداود، ابن ماجه، بزاز، حاکم نیشابوری، طبرانی و ابویعلی و... احادیث مربوط به مهدی(ع) رادر کتاب های خود به نقل از گروهی از صحابه مانند علی(ع)، ابن عباس، عبدالله بن عمر، طلحه، عبدالله بن مسعود، ابوهریره،انس، ابوسعید خدری، ام حبیبه، ام سلمه، ثوبان، قره بن ایاس،علی هلالی، عبدالله بن حارث و... آورده اند.»
ابن خلدون در دنباله سخن خود می گوید: «چه بسا منکران این احادیث در سند اینها مناقشه کنند و درمیان محدثان، معروف است که «جرح بر تعدیل، مقدم است. »بنابراین اگر در بعضی از راویان احادیث فوق، نقطه ضعفی ازقبیل: غفلت، فراموشی، ضعف یا انحراف عقیده و... یافتیم، اصل حدیث از درجه اعتبار ساقط می گردد.» سپس به نقل تعدادی از این احادیث و راویان آن می پردازد و آنها را غیر قابل اطمینان اعلان می کند و بعدهم نسبت به همه روایات در باب مهدویت چنین اظهارنظر می کند: «این است مجموعه احادیثی که پیشوایان حدیث درباره مهدوی و قیام او در آخرالزمان نقل کرده اند و چنانچه ملاحظه کردید، همه روایات جز مقدار بسیار کمی مخدوش است.»
پاسخ به ابن خلدون
اولا: اظهار نظر وی در «علم الحدیث » اظهار نظر بی پایه ای است، زیرااو باید بداند: همان طوری که تصریح کرده، وقتی چند روایت وحدیث در باب مهدویت غیر مخدوش باشد، می تواند همان چند حدیث مطمئن، مثبت اصل وجود مهدی(ع) و ظهور قیام آن حضرت باشد که هست و دیگر روایات که به اصطلاح ایشان مخدوش و مشکوک از ناحیه راویان آنهاست، موید باشند و مضمون آنها را تایید نمایند.
و ثانیا: آنچه ایشان مطرح کرده، پاسخی برای آن همه افرادی که ادعای تواتر و یقین آوری روایات مهدویت را دارند، نمی باشد.
همانند ابن ابی الحدید معتزلی; او که در تاریخ و حدیث ازنام آوران اهل سنت است، در این باب می نویسد: «و قد وقع اتفاق الفرق من المسلمین اجمعین و گروهها و مذاهب ان الدنیا و التکلیف لا ینقضی الا علیه (المهدی ») «همه فرقه هاو گروهها و مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که عمر دنیا و تکلیف بشر در برابر اجرای احکام الهی پایان نخواهد پذیرفت مگر اینکه مهدی و قائم آل محمد(ع) ظهور کند.» و مانند ابن ابی الحدید،از قدماء اهل سنت و صدها نفر از متاخرین در این باب با تفحص کامل، ادعای تواتر نمودند که این همه مطالب مستند بایک احتمال نیش غولی «ابن خلدون » مخدوش نخواهد شد.
2- احمد امین مصری در جلد سوم «ضحی الاسلام » منویات بی خردانه خویش را که حاکی از عناد و ضدیت با اهل بیت عصمت وطهارت(علیهم السلام) است، چنین اظهار می دارد: «ریشه فکرمهدویت در نزد شیعه از افکار یهود و مسیحیت گرفته شده است وخود اصالت ندارد.»
باید به امثال احمدامین و ابن تیمیه و ... گفت: تشیع و اعتقادات راستینش ریشه ای بس عمیق دارد که با شروع انقلاب اسلامی رسول خدا(ص) و ارتباطش با وحی الهی، افکار وعقائد شیعی تحقق یافته است و اعتقاد به وجود مهدی و قیام پربرکت وی هم الهام گرفته از آیات قرآن و تصریح روایات بسیارزیاد نبوی و غیر نبوی است.
اصولا امید انسان به آینده نورانی و انتظار یک مصلح بزرگ جهت گسترش عدالت در جهان، امری فطری است که در همه کتابهای آسمانی اعم از تورات و انجیل و زبور... آن را متذکر شده اند. پس انتظار وعده تخلف ناپذیر الهی است و فکر مهدویت اختصاص به تشیع ندارد; بلکه مورد اتفاق همه مسلمانان است.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
روایات بسیار زیادی از سوی راویان شیعه و اهل سنت نقل شده که تعداد آن از هزاران حدیث متجاوز است. براساس یک بررسی اجمالی،نزدیک به شش هزار حدیث در این باره ذکر شده و نزدیک به 17 نفراز دانشمندان اهل سنت به متواتر بودن احادیث مهدی(ع) اعتراف صریح دارند. علامه شوکانی در خصوص اثبات تواتر احادیث مهدی،کتابی به نام «التوضیح فی تواتر ما جاء فی المنتظر و الدجال والمسیح » تالیف کرده است. در همه احادیث، مصلح بزرگ را سلاله پیامبر خدا(ص) که مهدی و قائم آل محمد(ص) است، معرفی کرده اند.
ما در اینجا به دو روایت معروف و مشهور اکتفا می کنیم:
1- ظهور قطعی مصلح بزرگ
قال رسول الله(ص): «لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یظهر رجلا من اهل بیتی یواطی ء اسمه اسمی وکنیته کنیتی یملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا» پیامبر خدا(ص) فرمود: اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقی بماند،خداوند آن روز را طولانی می کند تا آنکه مردی از نسل من قیام کند و آن مرد نامش نام من و کنیه اش کنیه من خواهد بود. اودنیا را پر از عدل و داد می کند، چنانکه از ظلم و ستم پرشده باشد.
2- مصلح بزرگ، مهدی(ع) است
قال الحسن بن علی (علیهما السلام): «الائمه بعد رسول الله اثناعشر، تسعه من صلب الحسین ومنهم مهدی هذه الامه، ذلک التاسع من ولد اخی الحسین ابن سیده الاماء یطیل الله عمره فی غیبته ثم یظهره بقدرته فی صوره شاب دون اربعین سنه، ذلک لیعلم ان الله علی کل شی ء قدیر.» امام حسن(ع) فرمود: امامان بعد ازپیامبر خدا(ص) دوازده نفرند که نه نفر از آنان حسین(ع) خواهندبود که از آن نه نفر، مهدی این امت به دنیا خواهد آمد و آن نهمین که از فرزندان برادرم حسین است، فرزند اشرف کنیزان نرجس است. در دوران غیبتش خداوند عمرش را طولانی خواهد کرد.
سپس او را به قدرت خویش به صورت جوانی که کمتر از چهل سال دارد، آشکار خواهد ساخت تا بدین وسیله، خداوند ثابت کند که برایجاد همه اشیاء قادر و تواناست.
مصلح بزرگ از دیدگاه قرآن
قرآن کریم آمدن مصلح بزرگ و عدالت گستری والا را ضروری و بدیهی می داند و در آیات بسیاری بر آن تصریح نموده وگاه به صورت کنایه روشن تر و رساتر از تصریح، آن را بیان داشته است و آن رااصل اساسی جهت ادامه حیات بشری برشمرده است، می توان این اصل کلی را بر دو پایه گران سنگ استوار دانست:
الف- امید دست یابی به زندگی برتر
آیات بسیاری از قرآن به انسانهای گذشته و آینده نوید آسایش وامنیت عمومی داده و وعده رهائی از جور و ستم و استثمار فردی واجتماعی را به صورتی قاطع مطرح نموده است.
ب- برقراری عدالت عمومی
باید گفت عدالت دوستی و گسترش آن از جمله اموری است که در ذات همه افراد جهان، نهفته و کسی نمی تواند منکر آن گردد. و این امر به قدری روشن است که انسانهای مختلف در گوشه و کنار جهان هرگاه زمینه مساعدی را یافته اند، اظهار وجود کرده اند و جهت تحقق آن، تلاش پیوسته ای را از خود نشان داده اند.
حال به تعبیر علامه بزرگوار سید محمدحسین طباطبائی(ره) اگر این دو امر همانند نوشیدن آب، فطری و مورد نیاز انسان قرار نگرفت ممکن است آن دو تحقق نیابند؟! مسلم تشنگی به دون وجود آب درخارج معنا و مفهوم ندارد. پس امید به زندگی برتر (مدینه فاضله) و علاقه به عدالت گسترده، چیزی است که تحقق آن در خارج حتمی خواهد شد. قرآن کریم می فرماید: (وعد الله الذین آمنوامنکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم و لیمنکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعد خوفهم امنا) «خداوند سبحان وعده داد به عده ای از شما که: ایمان آورید و اعمال شایسته انجام دهید در زمان ظهور حضرت مهدی(ع) خلیفه و جانشین خود قرار دهد همان طوری که سنت خداوند پیش از این هم چنین بوده است. خداوند دین و آیین خودرا که دین آنهاست مورد خشنودی قرار خواهد داد و وحشت و ترس آنان را تبدیل به امنیت همه جانبه خواهد نمود.
مهاجمان فرهنگی و مهدویت
قلم به دستان ناآگاه و آگاهی که بانوشتار خویش آب به آسیاب دشمنان اسلام ریخته اند و با تهاجم به مهدویت و معتقدان به آن،نهضت ها و حرکتهای اسلامی را نشان گرفته اند و انتظار سازنده ای که برخاسته از مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است، بعضی آن راانکار کرده اند و برخی هم آن ایدئولوژی زیبا و پویا را اعتقادی انحرافی دانسته و به یهودیت و مسیحیت تحریف یافته، نسبت داده اند و اظهار نظرهای بی اساس خویش را به نام نوآوری مطرح کرده اند، اینان خواسته و یا ناخواسته خوراک های معنوی مسمومی را بین مسلمانان و غیر مسلمانان انتشار می دهند و بحمد الله پاسخ اینان از سوی نویسندگان متعهد بیان گردیده است. اینک به دو نمونه از این دو مرحله اشاره می شود:
1- انکار و رد روایات متواتر
ابن خلدون در برابر آن همه از علماء و دانشمندان اهل سنت که احادیث مربوط به قیام مهدی(ع) را متواتر می دانند و آن راپذیرفته اند، چنین می گوید: «درمیان تمام مسلمانان در طول قرنها و اعصار مختلف، مشهوربوده و هست که در آخرالزمان، مردی از خاندان پیامبر(ص) ظهورمی کند و دین را تایید و عدل و داد را آشکار می سازد، مسلمانان از او پیروی می کنند، او بر تمام کشورهای اسلامی تسلط پیدامی کند، این شخص، «مهدی » نامیده می شود و ظهور دجال و حوادث بعدی که از مقدمات مسلم قیامت است، به دنبال قیام او خواهدبود، عیسی فرود می آید و دجال را می کشد یا در قتل دجال او رایاری می کند، و عیسی پشت سر او نماز می خواند... گروهی ازپیشوایان حدیث همانند ترمزی، ابوداود، ابن ماجه، بزاز، حاکم نیشابوری، طبرانی و ابویعلی و... احادیث مربوط به مهدی(ع) رادر کتاب های خود به نقل از گروهی از صحابه مانند علی(ع)، ابن عباس، عبدالله بن عمر، طلحه، عبدالله بن مسعود، ابوهریره،انس، ابوسعید خدری، ام حبیبه، ام سلمه، ثوبان، قره بن ایاس،علی هلالی، عبدالله بن حارث و... آورده اند.»
ابن خلدون در دنباله سخن خود می گوید: «چه بسا منکران این احادیث در سند اینها مناقشه کنند و درمیان محدثان، معروف است که «جرح بر تعدیل، مقدم است. »بنابراین اگر در بعضی از راویان احادیث فوق، نقطه ضعفی ازقبیل: غفلت، فراموشی، ضعف یا انحراف عقیده و... یافتیم، اصل حدیث از درجه اعتبار ساقط می گردد.» سپس به نقل تعدادی از این احادیث و راویان آن می پردازد و آنها را غیر قابل اطمینان اعلان می کند و بعدهم نسبت به همه روایات در باب مهدویت چنین اظهارنظر می کند: «این است مجموعه احادیثی که پیشوایان حدیث درباره مهدوی و قیام او در آخرالزمان نقل کرده اند و چنانچه ملاحظه کردید، همه روایات جز مقدار بسیار کمی مخدوش است.»
پاسخ به ابن خلدون
اولا: اظهار نظر وی در «علم الحدیث » اظهار نظر بی پایه ای است، زیرااو باید بداند: همان طوری که تصریح کرده، وقتی چند روایت وحدیث در باب مهدویت غیر مخدوش باشد، می تواند همان چند حدیث مطمئن، مثبت اصل وجود مهدی(ع) و ظهور قیام آن حضرت باشد که هست و دیگر روایات که به اصطلاح ایشان مخدوش و مشکوک از ناحیه راویان آنهاست، موید باشند و مضمون آنها را تایید نمایند.
و ثانیا: آنچه ایشان مطرح کرده، پاسخی برای آن همه افرادی که ادعای تواتر و یقین آوری روایات مهدویت را دارند، نمی باشد.
همانند ابن ابی الحدید معتزلی; او که در تاریخ و حدیث ازنام آوران اهل سنت است، در این باب می نویسد: «و قد وقع اتفاق الفرق من المسلمین اجمعین و گروهها و مذاهب ان الدنیا و التکلیف لا ینقضی الا علیه (المهدی ») «همه فرقه هاو گروهها و مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که عمر دنیا و تکلیف بشر در برابر اجرای احکام الهی پایان نخواهد پذیرفت مگر اینکه مهدی و قائم آل محمد(ع) ظهور کند.» و مانند ابن ابی الحدید،از قدماء اهل سنت و صدها نفر از متاخرین در این باب با تفحص کامل، ادعای تواتر نمودند که این همه مطالب مستند بایک احتمال نیش غولی «ابن خلدون » مخدوش نخواهد شد.
2- احمد امین مصری در جلد سوم «ضحی الاسلام » منویات بی خردانه خویش را که حاکی از عناد و ضدیت با اهل بیت عصمت وطهارت(علیهم السلام) است، چنین اظهار می دارد: «ریشه فکرمهدویت در نزد شیعه از افکار یهود و مسیحیت گرفته شده است وخود اصالت ندارد.»
باید به امثال احمدامین و ابن تیمیه و ... گفت: تشیع و اعتقادات راستینش ریشه ای بس عمیق دارد که با شروع انقلاب اسلامی رسول خدا(ص) و ارتباطش با وحی الهی، افکار وعقائد شیعی تحقق یافته است و اعتقاد به وجود مهدی و قیام پربرکت وی هم الهام گرفته از آیات قرآن و تصریح روایات بسیارزیاد نبوی و غیر نبوی است.
اصولا امید انسان به آینده نورانی و انتظار یک مصلح بزرگ جهت گسترش عدالت در جهان، امری فطری است که در همه کتابهای آسمانی اعم از تورات و انجیل و زبور... آن را متذکر شده اند. پس انتظار وعده تخلف ناپذیر الهی است و فکر مهدویت اختصاص به تشیع ندارد; بلکه مورد اتفاق همه مسلمانان است.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت
مصلح بزرگ،مصلح کیست؟،مصلح بزرگ کیست؟،امام عصر،امام عصر مصلح بزرگ،امام زمان مصلح بزرگ،امام مهدی مصلح بزرگ،ولی عصر مصلح بزرگ،ولیعصر مصلح بزرگ،حجه بن الحسن مصلح بزرگ،مصلح بزرگ امام عصر،مصلح بزرگ امام مهدی،مصلح بزرگ امام زمان،مصلح بزرگ ولیعصر،مصلح بزرگ ولی عصر،مصلح بزرگ حجه بن الحسن العسکری،معرفی مصلح بزرگ