پند و اندرز و نصیحتی سودمند از امام رضا(ع) برای همه

امام رضا(ع) فرمودند : إتقوا الله أیها الناس ، فی نعم الله علیکم ، فلاتنفروها عنکم بمعاصیه ، بل استدیموها بطاعته وشکره علی نعمه وأیادیه . ای مردم ، در مورد نعمت های خدا تقوا پیشه کنید ، آنها را با گناهانتان از خود دور نکنید ، بلکه آنها را با اطاعت و شکرگزاری از نعمت ها و الطاف او ، همیشگی نمایید . واعلموا ، أنکم لاتشکرون بشی ء بعد الإیمان بالله ورسوله وبعد الاعتراف بحقوق أولیاء الله من آل محمد علیهم السلام أحب إلیکم من معاونتکم لإخوانکم المؤمنین علی دنیاهم التی هی معبر لهم إلی جنات ربهم ، فإن من فعل ذلک کان من خاصه الله . بدانید ، شما پس از ایمان به خدا و پیامبر او و پس از اعتراف به حقوق اولیای او از آل محمد(علیهم السلام) به چیزی سپاس نمی گویید که محبوبتر از یاری شما برای برادران مؤمنتان باشد که آنها را در اُمور دنیوی آنها ( که محل عبور آنان به سوی بهشت پروردگارشان است) یاری می کنید ، چرا که هر کس چنین عملی را انجام دهد از بندگان برگزیده خداوند خواهد بود . من حاسب نفسه ربح ، ومن غفل عنها خسر ، ومن خاف أمن ، ومن اعتبر أبصر ، ومن أبصر فهم ، ومن فهم عقل . هر که (اعمال و کردار) خود را محاسبه کرده و بسنجد ، سود می برد و هر که از محاسبه خویش غفلت ورزد ، زیانکار است ، و هر که بترسد در امان خواهد بود ، و هر که عبرت بگیرد دارای بینش و بصیرت می گردد . و کسی که دارای بینش باشد می فهمد و هر که بفهمد می اندیشد . وصدیق الجاهل فی تعب ، وأفضل المال ما وقی به العرض ، وأفضل العقل معرفه الإنسان نفسه . دوست نادان در رنج و زحمت است . بهترین مال آن است که به وسیله آن آبرو حفظ شود . بهترین عقل ، خود شناسی است . والمؤمن إذا غضب لم یخرجه غضبه عن حق ، وإذا رضی لم یدخله رضاه فی باطل ، وإذا قدر لم یأخذ أکثر من حقه . هنگامی که مؤمن خشمگین شود ، خشمش او را از حق بیرون نمی سازد ، و وقتی خشنود گردد ، خشنودیش او را وارد باطل نمی نماید ، و هنگامی که قدرت پیدا کند ، بیش از حقش نمی گیرد . کشندگان پیامبران مردمان پست و بدکاره بودند ، عامه اسمی است که از عما (کوری) گرفته شده است ، خداوند از آنان راضی نگشته ، تا این که آنان را به چهارپایان تشبیه نموده و فرموده: (بَلْ هُمْ أَضَل سَبیلاً) (سوره فرقان : آیه 44) ، (بلکه آنان گمراه ترند) . صدیق کل امرء عقله ، وعدوه جهله ، العقل حباء من الله عزوجل ، والأدب کلفه فمن تکلف الأدب قدر علیه ، ومن تکلف العقل لم یزده إلا جهلاً . دوست هر انسانی عقل و خرد او ، و دشمنش جهل و نادانی اوست . عقل هدیه ای از سوی خداوند است . ادب زحمت است ، هر که زحمت ادب را تحمل کند بر آن توانائی پیدا می کند . و هر که عقل خود را به زحمت اندازد جز نادانی چیزی اضافه عایدش نمی شود . التواضع درجات ، منها أن یعرف المرء قدر نفسه فینزلها منزلتها بقلب سلیم لایحب أن یأتی إلی أحد إلا مثل ما یؤتی إلیه ، إن أتی إلیه سیئه واراها بالحسنه . کاظم الغیظ ، عاف عن الناس ، والله یحب المحسنین . تواضع دارای درجاتی است، یکی از درجات آن این که انسان ارزش خویش را بداند ، و آن را با قلب سلیم در جایگاه خود قرار دهد ، دوست ندارد با کسی رفتاری کند جز همان رفتاری که نسبت به خودش می پسندد ، اگر گناهی انجام دهد آن را با حسنه ای می پوشاند . خشم خود را فرو بَر ، از مردم بگذر ، خداوند نیکوکاران را دوست می دارد .

(القطره - سید احمد مستنبط(ره) - جلد2 - بخش امام علی بن موسی الرضا(ع) - صفحه 702)