اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و العن اعدائهم
سوال ابوحنیفه از امام کاظم(ع)
ابو حنیفه گوید: روزی جهت پرسش از مسائلی خدمت امام صادق(ع) رفتم ، گفتند : آن حضرت خوابیده است . من منتظر شدم تا از خواب بیدار شود . در این بین پسربچّه ای پنج یا شش ساله ای را دیدم ، که بسیار زیبا ، دارای هیبت والا و نیکو رفتار بود ، پرسیدم: این کودک کیست؟ گفتند: حضرت موسی بن جعفر الکاظم(علیهما السلام) است . بر او سلام کرده و گفتم: ای فرزند رسول خدا(ص) ، نظر شما در مورد اعمال بندگان چیست ؟ حضرت چهار زانو نشست و آستین راست خود را روی آستین چپ گذاشت و فرمودند: پُرسیدی ، اینک پاسخش را گوش کن ، وقتی شنیدی بفهم و حفظ کن ، وقتی فهمیدی عمل کن . إنّ أفعال العباد لاتعدو من ثلاث خصال : إمّا من اللَّه علی انفراده ، أو من اللَّه والعبد شرکه ، أو من العبد بانفراده . فإن کانت من اللَّه علی انفراده فما باله سبحانه یعذّب عبده علی ما لم یفعله مع عدله ورحمته وحکمته ، وإن کانت من اللَّه والعبد شرکه فما بال الشریک القویّ یعذّب شریکه علی ما قد شرکه فیه وأعانه علیه . همانا اعمال بندگان از سه صورت خارج نیست : 1) یا فقط خداوند این کارها را انجام می دهد . 2) یا خدا و بنده در انجام این اعمال شریکند . 3) یا تنها بنده انجام می دهد . اگر خداوند به تنهایی انجام داده ، پس چرا بنده اش را بر آنچه انجام نداده کیفر کند؟ با این که خداوند عادل ، رحیم و حکیم است . و اگر این عمل با شرکت بنده و خدا انجام پذیرفته ، چرا شریک توانا و قوی ، شریک ناتوان خود را کیفر دهد؟ با این که خودش شریک بوده و او را یاری نموده است؟ آنگاه حضرت فرمودند : این دو صورت که حتماً محال است ؟ ابو حنیفه گفت: آری . حضرت فرمود: فقط صورت سوّم باقی می ماند که بنده به تنهایی انجام بدهد . آنگاه حضرت این اشعار را خواندند :
لم تخل أفعالنا الّتی نذمّ بها
إحدی ثلاث خصال حین نبدیها
إمّا تفرّد بارئنا بصنعتها
فیسقط اللوم عنّا حین نأتیها
أو کان یشرکنا فیها فیلحقه
ما کان یلحقنا من لائم فیها
أو لم یکن لإلهی فی جنایتها
ذنب فما الذنب إلّا ذنب جانیها
(القطره - سید احمد مستنبط(ره) - جلد2 - بخش امام موسی بن جعفر الکاظم(ع) - صفحه 646)
سوال ابوحنیفه از امام کاظم،سوالات ابوحنیفه از امام کاظم،امام کاظم و ابوحنیفه،ابوحنیفه و امام کاظم،امام موسی کاظم و ابوحنیفه،ابوحنیفه و امام موسی کاظم،امام موسی بن جعفر و ابوحنیفه،ابوحنیفه و امام موسی بن جعفر،سوال ابوحنیفه از امام موسی کاظم،سوال ابوحنیفه از امام موسی بن جعفر،سوال ابوحنیفه از امام موسی بن جعفر الکاظم(ع)